معرفی مکتب سورئالیسم

سبک سورئال جنبشی در اروپا بود و پس از جنگ جهانی اول تحت تاثیر جنبش دادئیسم شکل گرفت. به علاوه، در این دوره نظریه های فروید درباره ناخودآگاه و رویا باب شده بود که بر روی هنر این دوره نیز تاثیر داشت. سورئالیسم یا فراواقع گرایی درواقع حاصل به تصویر کشیدن واقعیت های دور است که در ناخودآگاه انسان شکل گرفته اند. هنرمندان تصاویر و صحنه های غیر منطقی خلق میکردند. آن ها اجسام ساده را به طوری عجیب و غریب به تصویر میکشیدند که گویی از دنیای خواب و خیال به واقعیت آمده اند. همینطور، آثار این دوره شامل عناصر شوک برانگیزو ترکیب بندی های غیر هماهنگ است.

منشا سیاسی/اجتماعی جنبش سورئالیسم

این مکتب بازتاب نا به سامانی های قرن بیستم بود و دلایلی سیاسی چون آنارشیسم و کمونیسم داشت. سورئالیست ها میل به ایجاد دگرگونی در زندگی روزمره انسان ها داشتند و از واقعیت عادی و تکراری فرار میکردند. این مکتب به طور رسمی در سال 1924 بنا نهاده شد. هنگامی که شاعر و منتقد فرانسوی، آدره برتون بیانیه سورئال خود را در پاریس منتشر کرد. مهم ترین مرکز سورئال ها شهر پاریس بود. پس از آن به تمام کشور های دنیا منتقل شد و بر بسیاری از رشته های فکری و هنری تاثیر گذاشت. از جمله آن ها میتوان به ادبیات، هنر، فیلم، موسیقی، مد و لباس و غیره اشاره کرد. 

هنرمندان مکتب سورئالیسم

از جمله هنرمندان بسیار مشهور این مکتب ژان کوکتو، رنه مگریت و سالوادور دالی و بسیاری دیگر بودند. این هنرمندان به خصوص سالوادور دالی و ژان کوکتو تاثیرات بسیاری بر دنیای مد گذاشتند. از میان طراحان آن دوره السا اسکیاپارلی با این دو همکاری های بسیاری داشته است. همکاری اسکیاپارلی و دالی در آن زمان، بهترین آثار فشن را در دهه 20 به جا گذاشته است. برای مثال، لباس خرچنگ که در سال 1937 طراحی شد، حاصل همکاری این دو است. طراحی یک خرچنگ روی یک لباس شب، همان ترکیب بندی های ناهماهنگی است که به آن اشاره شد.

تاثیر سورئالیسم بر صنعت پوشاک

تا قبل از سورئالیسم، صنعت مد بستری بود، صرفا برای تولید پوشاک روزمره. اما به تدریج طراحان مد فراتر رفتند و آثاری هنری خلق کردند. آین آثار خیال انگیز، در پوشاک روزمره مردم دیده میشد. بنابراین، فشن به یکی از صحنه های نمایش واقعیت و خیال در کنار هم تبدیل شد. به علاوه، اینکه چه چیزی سبب پوشش بدن می شود همواره برای فیلسوفان سورئال مهم بوده است. از این جهت که چه واقعیتی در زیر لباس پنهان شده است و چگونه میتوان آن را به روشی دیگر به نمایش گذاشت. از این رو، خصوصیات فشن، یک ارتباط طبیعی با واقعیت و خیال ارائه داد که برای سورئالیست ها مهم بود.

عناصر مشترک نقاشی های سورئال و فشن

فرم ها و اجزای انسانی

مانکن ها و انواع لباس ها، زمینه ایده آلی را برای نشان دادن اهداف سورئالیت ها ایجاد کرد. برای مثال، شیشه عطر اسکیاپارلی، به شکل نیم تئنه انسان بود. و آن به خوبی کنار هم قرار گرفتن اشیاء بی جان و موجودات زنده را نشان می داد. به علاوه، برای سورئالیست ها چشم ها سمبلی برای رویا دیدن و نابینایی است.  به عنوان مثال، طراحی مشهور فرانسوی، ایو سنت لوران، از این مفهوم استفاده کرد. او در سال 1980 کتی طراحی کرد که روی آن دو عدد چشم بزرگ تزیین شده قرارداده شده بود. علاوه بر چشم ها میتوان به استفاده مکرر هنرمندان سورئال از دست ها اشاره کرد. طراحان خلاق مد نیز از این نکته بهره گرفتند و در طراحی های خود از دست انسان استفاده کرده اند. برای مثال، السا کیاپارلی کمربندی طراحی کرد که مانند دست های انسان طراحی شده است.

جابجایی اجسام

یکی از عناصر مهم فراواقع گرایی قرار دادن اجسام روزمره در مکان های نا مرتبط است. یکی از راه های این کار، سر و ته کردن اجسام است. همانطور که ویکتور اند رولف کالکشنی را تهیه کردند که لباس ها سر و ته پوشیده شده بودند. همچنین در فشن شوی این کالکشن، مدل ها از آخر راهرو به سمت ابتدای آن حرکت می کرند. این خلاقیت ویکتور اند رولف نمودی از ویژگی جابجایی اجسام در مکتب سورئالیسم است. همینطور؛ طراحان برای بهره گیری از این ویژگی، اشیاء مختلف را از طبقه بندی های غیر از فشن، در طراحی های خود جای می دهند. برای مثال می توان به پیراهن کمد مانند اسکیاپارلی شاره کرد. ویکتور اند رولف نیز به استفاده از اشیاء مختلف در طرح های خود مشهور هستند. برای مثال اشیائی مانند بالش، زنگوله و حتی نورافکن هارا تا به حال استفاده کرده اند.

 طبیعت و فانتزی

طبیعت به نوبه خود تعداد زیادی از سمبل ها را در اختیار سورئالیست ها قرار داده است. علاوه بر این از موجودات خیالی که فقط در داستان ها وجود دارند نیز استفاده می کردند. مانند اثر پری دریایی نا متعارف که خالق آن رنه مگریت است. به طور کلی سورئالیست ها در درنیای خیال و فانتزی به دنبال سمبل هایی بودند تا بتوانند مفاهیم مختلف را در آثار خود نشان دهند. این مفاهیم شامل زیبایی، تناسخ و مفاهیم جنسی می شدند. به علاوه، علاقه بسیاری داشتند تا عناصر موجود در طبیعت را با بدن انسان ترکیب کنند. از این رو صنعت مد ذاتا با بدن انسان ها سر و کار دارد، بستری مناسب برای این ویژگی سورائالیسم است. به همین دلیل شاهد آثاری مانند لباس خرچنگ اسکیاپارلی و اثر خرچنگ سالوادور دالی در بین سورئالیست ها هستیم.

ادامه راه فشن سورئال

در طول دهه های 1930 و 1950 چهره های بزرگ سورالیستی راه خود را به تبلیغات و ویترین بوتیک های مد باز کردند. آن ها به دنبال راه هایی برای ادامه مسئولیت خود در زمینه هماهنگ کردن هنر انقلابی سورئال با واقعیت های روزمره بودند. با استفاده از استعدادهای سورئالیست های برجسته ای مانند ژان میشل فرانک ، ژان کوکتو ، سیسیل بیتون و می ری ، مجلات مد بستری برای تبلیغ سبک سوررئالیستی شدند. این نوع همکاری ها بین هنرمندان مکتب های هنری با طراحان مد باعث شد این سنعت به شیوه متفاوتی پیش برود. تا امروزه که پس از دالی و اسکیاپارلی شاهد آثار درخشانی از طراحان سورئال مانند ویکتور اند رولف و الکساندر مک کویین هستیم.

سونیا کرمانی

من سونیا کرمانی کارشناس ارشد طراحی پارچه و لباس هستم. علاقمند به نوشتن و تولید محتوای فارسی و انگلیسی هستم. متخصص و علاقمند به تولید مقالات سئو در زمینه طراحی لباس، طراحی داخلی منازل، مدیا و کسب و کار می باشم.

Twitter