دیافراگم یکی از سه ستون اصلی و مهم در عکاسی است. هنگامی که با یک دوربین شروع به عکاسی می کنید، مکانیزم شاتر باز می شود، نور به سنسور می رسد و پس از آن شاتر دوباره بسته می شود. پره های دیافراگم میزان نور عبوری را از طریق لنز تعیین می کند. به عبارت ساده تر، دیافراگم میزان نوری را که از طریق لنز عبور می کند را، کنترل می کند.

دیافراگم در عکاسی چیست؟

دیافراگم را می توان دهانه ای در لنزی تعریف کرد که نور از آن عبور می کند و وارد دوربین می شود. اگر فقط به چگونگی کارکرد چشمان خود فکر کنید، بهتر مفهوم دیافراگم را درک خواهید کرد. همان طور که می دانید، با حرکت در بین محیط های روشن و تاریک، عنبیه چشم منبسط شده یا کوچک می شود و اندازه مردمک چشم را کنترل می کند.

در عکاسی، “مردمک” لنز دیافراگم نامیده می شود. می توان اندازه دیافراگم را کوچک یا بزرگ نمود تا نور کم یا زیاد به سنسور دوربین برسد. تصویر زیر دیافراگم را در لنز نشان می دهد:

دیافراگم با کنترل عمق میدان  که در دوره عکاسی آنلاین  حرفه ای و معتبر آموزش داده میشود، می تواند به عکس ها بعد ببخشد. در حالتی که دیافراگم کاملا باز باشد، پس زمینه ای مبهم با جلوه ای زیبا و فوکوس کم عمق ارائه می دهد. همچنین ممکن است عکس های واضحی را از پیش زمینه نزدیک به افق دوردست ارائه دهد. علاوه بر این، با روشن تر یا تاریک تر شدن تصاویر، میزان نوردهی را نیز تغییر می دهد.

نقش دیافراگم در عکاسی

دیافراگم بر عکس ها تاثیرات شگرفی دارد. یکی از مهمترین آنها روشنایی تصاویر یا نوردهی به تصاویر است. با تغییر دیافراگم ، میزان کلی نوری که به سنسور دوربین می رسد را تغییر داده و در نتیجه روشنایی تصویر تغییر پیدا می کند.

دیافراگم بزرگ (دهانه باز) نور زیادی را عبور می دهد و در نتیجه عکس روشن تری ایجاد می شود. دیافراگم کوچک (دهانه بسته) برعکس عمل می کند و باعث تاریک شدن عکس می شود.

در یک محیط تاریک(در داخل محیط بسته یا مثلا در موقع شب) بهتر است یک دیافراگم بزرگ انتخاب شود تا بیشترین نور دریافت شود، دقیقا مانند مردمک چشم که در هنگام تاریک شدن هوا گشادتر می شود.

دیگر اثر مهم دیافراگم، عمق میدان است. در واقع میزان وضوحی که از ابتدا به انتهای تصویر به چشم می رسد را، عمق میدان می گویند. برخی از تصاویر دارای عمق میدان کم هستند، و پس زمینه ی آنها کاملا از فوکوس خارج شده است. تصاویر دیگر دارای عمق میدان “بزرگ” یا “عمیق” هستند، که در آن هر دو پیش زمینه و پس زمینه واضح هستند.

F-Stop و F-Number چیست؟

تاکنون، فقط در مورد دیافراگم به صورت کلی توضیح داده شد. با این حال، می توان آن را به عنوان یک عدد که به عنوان “f-number” یا “f-stop” شناخته می شود، بیان کرد که با حرف “f” مانند f / ۸ قبل از عدد ظاهر می شود.

معمولا بر روی صفحات LCD دیافراگم مانندf / ۲، f / ۳. ۵، f / ۸ مشاهده می شود. در بعضی از دوربین ها اسلش حذف شده و f-stop ها به صورت f۲، f۳. ۵، f۸ و… نمایش داده می شوند. بنابراین، f-stop راهی برای توصیف اندازه دیافراگم در یک عکس خاص است. اعداد کوچک نشان دهنده ی دیافراگم بزرگ هستند، در حالی که اعداد بزرگ دیافراگم های کوچک را نشان می دهند. به عنوان مثال، f / ۲. ۸ بزرگتر از f / ۴ و بسیار بزرگتر از f / ۱۱ است. برای درک بهتر این موضوع نموداری در زیر آورده شده است:

این موضوع گاها باعث ایجاد سردرگمی در بین عکاسان می شود، زیرا کاملاً معکوس همان چیزی است که در ابتدا انتظار دارند. با این حال، هرچقدر عجیب به نظر برسد، یک توضیح ساده و منطقی وجود دارد که باعث می شود درک آن بسیار ساده تر شود. در واقع می توان اینگونه توضیح داد که دیافراگم کسری است.

تصویری که دیافراگم f / ۴ و f / ۱۶ را در دوربین مقایسه می کند

بنابراین، اگر عکاسان دیافراگم بزرگی را برای نوع خاصی از عکاسی توصیه می کنند، در واقع مواردی مانند f / ۱. ۴، f / ۲ یا f / ۲. ۸ را مدنظر دارند. اما اگر دیافراگم کوچکی برای یکی از عکس ها پیشنهاد می دهند، توصیه می کنند منظورشان مواردی مانند f / ۸، f / ۱۱ یا f / ۱۶ می باشد.

چگونه دیافراگم مناسب را انتخاب کنیم؟

ابتدا به نوردهی و عمق میدان که مهمترین اثر دیافراگم هستند می پردازیم. اول، در اینجا یک نمودار سریع برای نشان دادن تفاوت روشنایی در طیف وسیعی از مقادیر دیافراگم وجود دارد:

یا برای عکاسی در یک محیط تاریک تر، ممکن است از دیافراگم های بزرگ مانند f / ۲. ۸ برای گرفتن عکس از روشنایی مناسب استفاده شود.

همواره باید به این نکته توجه نمود که مقدار دیافراگم بزرگ مانند f / ۲. ۸ منجر به مقدار زیادی تاری پس زمینه می شود (ایده آل برای پرتره های فوکوس کم عمق)، در حالی که مقادیر مانند f / ۸، f / ۱۱ یا f / ۱۶ کمک می کند جزئیات واضح در پیش زمینه و پس زمینه ثبت شود(ایده آل برای مناظر، معماری و عکاسی ماکرو).

اگر عکس در تنظیم دیافراگم بسیار روشن یا تاریک است، توصیه می شود سرعت شاتر تنظیم شود. یا اگر سرعت شاتر کاهش داده شد، ISO افزایش داده شود.

نحوه تنظیم دیافراگم دوربین

برای تنظیم دیافراگم در اکثر دوربین ها به “A” یا “Av” نوشته شده، توجه شوده است. دیافراگم مورد نظر را انتخاب نمایید. در حالت خودکار دوربین، سرعت شاتر انتخاب توسط خود دوربین انتخاب می شود، اما در حالت دستی، دیافراگم و سرعت شاتر به صورت دستی انتخاب می شود.

حداقل و حداکثر دیافراگم لنزها

هر لنز در اندازه بزرگ یا کوچک دیافراگم، محدودیت دارد. با نگاه به مشخصات لنز می توان فهمید، حداکثر و حداقل دیافراگم چیست. تقریباً برای همه، حداکثر دیافراگم از اهمیت بیشتری برخوردار خواهد بود، زیرا بیان گر میزان تجمیع نور توسط لنز است.

لنزی که حداکثر دیافراگم آن f / ۱. ۴ یا f / ۱. ۸ باشد، یک لنز “سریع” در نظر گرفته می شود، زیرا می تواند نور بیشتری را از خود عبور دهد و لنز با حداکثر دیافراگم f / ۴. ۰ “آهسته” نامیده می شود.

در مقابل، حداقل دیافراگم چندان مهم نیست، زیرا تقریباً همه لنزهای مدرن می توانند حداقل f / ۱۶ را فراهم کنند. برای عکاسی روزانه به ندرت به دیافراگمی کوچکتر از آن نیاز خواهد بود.

با برخی لنزهای بزرگنمایی، بزرگنمایی حداکثر دیافراگم تغییر می کند. به عنوان مثال، با لنز Nikon ۱۸-۵۵mm f / ۳. ۵-۵. ۶ AF-P، بزرگترین دیافراگم به تدریج از f / ۳. ۵ در انتهای پهن به فقط f / ۵. ۶ در فاصله کانونی تغییر می کند. لنز های بزرگنمای بزرگ تر، تمایل دارند که حداکثر دیافراگم ثابت را در کل دامنه بزرگنمایی خود حفظ کنند، مانند Nikon ۲۴-۷۰mm f / ۲. ۸. لنزهای Prime همچنین دارای حداکثر دیافراگم بزرگتر هستند که این یکی از مزایای اصلی آنهاست.

 نمونه هایی از استفاده از دیافراگم

f / ۰. ۹۵ – f / ۱. ۴ – حداکثر دیافراگم های “سریع” فقط در لنزهای پریمیوم وجود دارد که به آنها امکان می دهد تا حد ممکن نور را تجمیع کنند. این کار آنها را برای هر نوع عکاسی در نور کم یا هنگام عکاسی در فضای بسته (مانند عکس از آسمان شب، مجالس خانگی، پرتره در اتاق های کم نور، رویدادهای شرکتی و غیره) ایده آل می کند.

f / ۱. ۸ – f / ۲. ۰ – برخی از لنزهای درجه یک f / ۱. ۸ قابلیت های کمی را ارائه می دهند. اگر هدف، تهیه تصاویر دلپذیر از طبیعت است، این لنزها از ارزش فوق العاده ای برخوردار هستند. عکسبرداری بین f / ۱. ۸ و f / ۲ عموماً میدان مناسبی را برای سوژه ها در فواصل نزدیک فراهم می کند.

f / ۲. ۸ – f / ۴ – حرفه ای ترین لنزهای بزرگنمایی محدود به f / ۲. ۸ تا f / ۴ f-stop هستند. گرچه از نظر قابلیت تجمیع نور به اندازه لنزهای f / ۱. ۴ نیستند، اما اغلب با مزایای تثبیت کردن تصویر همراه می باشند که حتی در هنگام عکسبرداری در شرایط کم نور، می توانند بسیار کارآمد باشند. Stop در محدوده f / ۲. ۸ f / ۴- اغلب عمق میدان کافی را برای بیشتر عکاسان فراهم می کند و وضوح فوق العاده ای را به همراه دارد. چنین دیافراگم هایی برای عکاسی در مسافرت، عکاسی به هنگام ورزش، عکاسی در حیات وحش و همچنین انواع دیگر عکاسی عالی هستند.

f / ۵. ۶ – f / ۸ – این محدوده ایده آل برای عکاسی از منظره و معماری است. همچنین می تواند دامنه مناسبی برای عکاسی از گروه های زیادی از عکاسان باشد. Stop پایین لنزها در محدوده f / ۵. ۶ اغلب بهترین وضوح را برای اکثر لنزها فراهم می کند و در صورت نیاز به عمق میدان بیشتر، از f / ۸ استفاده می شود.

f / ۱۱ – f / ۱۶ – معمولاً برای عکاسی از منظره، معماری و عکاسی ماکرو که در آنجا بیشترین عمق میدان لازم است، استفاده می شود. هنگام Stop بیش از f / ۸ مراقب باشید، زیرا به دلیل تأثیر فوکوس لنز، وضوح از دست می رود.

f / ۲۲ و کوچکتر – وضوح در دیافراگم f / ۲۲ و کوچکتر از آن ضعیف است، بنابراین در صورت امکان باید از استفاده از آنها خودداری شود. اگر به عمق میدان بیشتری نیاز است، بهتر است از سوژه اصلی دور شده یا به جای آن از تکنیک جمع شدن تمرکز استفاده شود.

تاثیرات دیافراگم در عکاسی

• روشنایی / نوردهی
• عمق میدان
• کاهش وضوح در اثر فوکوس
• کاهش وضوح به دلیل کیفیت لنز
• جلوه های ستاره ای بر روی نورهای روشن
• قابل مشاهده بودن لکه های گرد و غبار سنسور دوربین
• کیفیت موارد برجسته پس زمینه (بوکه)
• تغییر فوکوس روی بعضی از لنزها
• توانایی تمرکز در نور کم (تحت برخی شرایط)

مقدار نور حاصل از فلاش را کنترل کنید

عکاسان پرتره از دیافراگم های وسیع مانند f / ۱. ۴ یا f / ۲ استفاده می کنند تا سوژه خود را از پیش زمینه و پس زمینه جدا کنند. این کار به آنها کمک می کند، سوژه را در مرکز توجه قرار دهند و باعث تار شدن عناصری می شوند که باعث عدم تمرکز در بیننده می شود.

با این حال، مطلوب نیست که همه تصاویر به این شکل باشد. به عنوان مثال، عکاسان منظره و معماری، با استفاده از دیافراگم های کوچک مانند f / ۸ و f / ۱۱، طرف دیگر طیف دیافراگم را ترجیح می دهند. هدف آنها این است که هم پیش زمینه و هم عناصر پس زمینه را همزمان متمرکز کنند.

خاطره سرایی

خاطره سرایی هستم. متولد 1372 و کارشناس بیوتکنولوژی از دانشگاه سراسری کاشان. در زمینه ترجمه و سئو فعالیت دارم و از انجام آن‌ها لذت می‌برم. ورزش، خوشنویسی و نوشتن از علاقه‌مندی‌های شخصی من هستند. امیدوارم از خواندن مقالات من لذت ببرید و آن‌ها را به اشتراک بگذارید.