پیش از انقلاب صنعتی در انگلستان بسیاری از فرایندها در صنعت توسط انسان‌ها انجام می‌شد و هر بخش را یک نیروی انسانی موظف بود تا بجای ماشین انجام دهد. عمده‌ترین دلیلی که انگلیسی‌ها روی به اتوماسیون صنعتی آوردند این بود که با کمبود نیروی کار مواجه بودند و نمی‌توانستند بازدهی کافی را داشته باشند. اگر بخواهیم این شرایط را با یک مثال بامزه تعریف کنیم می‌توانیم به قسمتی از فیلم‌های چارلی چاپلین اشاره کنیم که در یک کارخانه اتفاق میفتاد و تعداد بالایی از نیروهای انسانی به سختی مشغول کار بودند و زمان کافی را برای استراحت نداشتند. همین موضوع منابع انسانی باعث شد تا چین به این موضوع توجهی نکند و اتوماسیون صنعتی را موضوعی بیهوده بداند. زیرا چین از منابع انسانی بسیار بالایی برخوردار بود و نیاز نداشت تا خود را با دردسرهای ماشینیزم مواجه کند. شاید کمبود منابع انسانی که در ابتدا به عنوان یک معزل شناخته میشد در ادامه باعث رشد و شکوفایی صنعت اروپا شد.

تا اینجا مقدماتی را از اتوماسیون صنعتی و بخش‌هایی از انقلاب صنعتی را عنوان کردیم. اما اکنون بهتر است به سراغ تعریف اتوماسیون صنعتی برویم.

اتوماسیون صنعتی

اتوماسیون به معنی فرایندی است که در آن مراحل تولید محصولات به صورت خودکار توسط ماشین آلات صورت می‌پذیرد. زمانی که صحبت از ماشین می‌شود هر دستگاهی مانند موتور الکتریکی، کانوایر (نوار نقاله)، دستگاه برش و… را شامل می‌شود. به طور کلی می‌توان گفت که امروزه فرایند تولید بدون اتوماسیون صنعتی غیر ممکن است. شاید در یک کارگاه تولیدی کوچک با محصولات محدود و تولید کم نیاز به اتوماسیون نداشته باشد اما فرض کنید که در یک کارخانه تولید فرش بخواهیم فرایند تولید را بدون اتوماسیون صنعتی پیش ببریم، این کار واقعا در دنیای امروز غیر‌ممکن است و هیچ توجیه اقتصادی ندارد.

مزایای اتوماسیون صنعتی

اتوماسیون به طور کلی مزایای بسیار زیادی را برای صنایع در دنیای امروز دارد. اما اگر به طور اجمالی بخواهیم به آن‌ها اشاره کنیم می‌توانیم بگوییم که اولین مزیت آن افزایش بهره‌وری در تولید است. مورد بعد کاهش چشمگیر هزینه‌ها و صرفه‌جویی در انرژی است. با وجود اتوماسیون استفاده از مواد اولیه نیز بهینه می‌شود و میزان هدررفت مواد کاهش می‌یابد.

مواردی که ذکر کردیم تنها بخشی از مزایای اتوماسیون بود اما برای درک بهتر موضوع همین چند مورد از نظر ما کافی است.

تجهیزات اتوماسیون صنعتی

همانطور که گفتم اتوماسیون دارای یک سری تجهیزات و ماشین‌آلات است که در کنار یکدیگر و به صورت منظم کار می‌کنند. اما این فرایند خودکار توسط چه دستگاهی کنترل می شود؟ راه اندازی موتورهای الکتریکی توسط چه دستگاهی انجام می‌شود؟ برویم و به این دستگاه‌ها نگاهی بیاندازیم.

PLC

مهمترین تجیز یک اتوماسیون پی ال سی است. پی ال سی را می‌توانیم به عنوان یک کامپیوتر صنعتی در نظر بگیریم که برنامه‌نویسی شده تا فرایندها را کنترل کند و دستورات لازم را برای تجهیزات مختلف ارسال کند. از جمله پی‌ال‌سی‌های رایج در ایران می‌توانیم به پی ال سی امرن، پی ال سی میتسوبیشی، زیمنس و… اشاره کنیم.

اینورتر 

در یکی از مقالاتی که در یونویس منتشر کردیم به طور کامل اینورترها را معرفی کردیم. آنها وظیفه کنترل موتورهای الکتریکی را دارند و یک بخش اساسی در اتوماسیون هستند. البته در کنار اینورترها استفاده از مقاومت ترمز نیز ضروری است.

HMI

اچ ام آی یا مانیتور صنعتی دستگاهی است که به عنوان واسط بین PLC و کاربر قرار می‌گیرد تا دستورات لازم را برای پی ال سی ارسال کند و یا اطلاعات لازم را از آن دریافت کند و به اپراتور نمایش دهد. این دستگاه نیز کارایی بالا و نقش کلیدی‌ای را در اتوماسیون صنعتی ایفا می‌کند.

منبع تغذیه

بسیاری از دستگاه‌ها به صورت سرخود دارای منبع تغذیه هستند و بسیاری نیز نیازمند یک Power suplly جداگانه هستند.

سایر تجهیزات

تجیهیزات بسیار زیادی در دنیای اتوماسیون مورد استفاده قرار می‌گیرند که معرفی آنها نیازمند زمان بسیار زیادی است. اما برخی دیگر از این تجهیزات سرو درایو، سرو موتور، رله، سوییچ های صنعتی، تجهیزات ابزار دقیق، دستگاه‌های کنترل دما و… می‌باشند.