مهارت‌های نرم به مجموعه مهارت‌هایی گفته می‌شود که بر خلاف مهارت‌های فنی شامل توانایی‌های شما در زمینه‌ی سخت افزاری نمی‌شود اما کیفیت کار شما را تحت تاثیر قرار می‌دهند و شامل نحوه تعامل و ارتباط شما با همکارانتان، چگونگی حل مشکلات و روش کنترل و مدیریت امور می‌شود. مهارت‌های نرم از جمله مهارت‌های بسیار مهم و کلیدی در محیط کار هستند و کیفیت کار شما را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهند.

مهارت‌ های نرم چیست؟

 مهارت ‌های نرم در واقع به روش کاری شما ارتباط دارد. مهارت ‌های نرم به مجموعه خصوصیت‌های شخصیتی و مهارت‌های ارتباطی و تعاملی موردنیاز برای انجام درست و پیشرفت و موفقیت در کار اطلاق می‌شود. مهارت‌های نرم در واقع شیوه‌ی تعامل و ارتباط فرد با دیگران را در محیط کاری تعیین می‌کند. این مهارت‌ها و توانایی‌ها در واقع شامل مهارت‌های بین‌فردی و ارتباطی، مهارت‌های شنیداری، مدیریت زمان و همدلی و تعامل با سایرین است. 

مهارت‌های نرم را با عناوین دیگری همچون مهارت‌های شخصی، مهارت‌های بین‌فردی، مهارت‌های غیرفنی، مهارت‌های حیاتی و مهارت‌های قابل‌انتقال نیز می شناسند.

معمولا افرادی که به دنبال استخدام نیروی جدید هستند در جستجوی افرادی هستند که از مهارت‌های نرم برخوردار باشند، چرا که این‌گونه افراد هم خود در محیط کاری موفق ترند و هم فضای بهتری را برای همکاران خود فراهم می‌کنند. ممکن است فردی در زمینه‌ی فنی و در حوزه‌ی کاری خود قابلیت‌های بسیار بالایی داشته باشد، اما در زمینه‌ی مهارت‌های نرم همچون مدیریت زمان و یا تعامل و ارتباط سازنده با سایر همکاران خود عملکرد مطلوبی نداشته باشد که این خود سبب عدم موفقیت او در حوزه‌ی کاری می‌شود.

انواع مهارت ‌های نرم کدامند؟

مهارت های نرم شامل:

1. توانایی حل مسئله

2. توانایی برقراری ارتباط موثر و سازنده

3. مدیریت فردی

4. انگیزه و هدف

5. سازگاری و انعطاف‌پذیری

سایر مهارت های نرم موردنیاز شامل:

1. روحیه‌ و توانایی کار گروهی

2. مدیریت زمان

3. توانایی ایجاد اعتماد

4. انطباق پذیری

5. سازگاری شغلی

6. توانایی حل اختلافات و تعارضات

7. مدیریت و رهبری

8. تحقیق و پژوهش

9. خلاقیت و نوآوری

10. انتقادپذیری

11. تعهد، اخلاق و وجدان کاری

12. درست‌کاری

انواع مهارت های نرم مهم

مهارت‌های نرم در برگیرنده خصوصیت‌های ذاتی، شخصیتی و نیز توانایی‌های اکتسابی است. در ادامه به مهارت‌های نرم اصلی و چگونگی موثر بودن آن‌ها می‌پردازیم.

1. ارتباطات و تعاملات

مهارت‌های ارتباطی مؤثر و سازنده هم در جریان مصاحبه‌ی کاری و هم در محیط کاری بسیاری کارگشا و حائز اهمیت هستند. قابلیت‌های ارتباطی شامل چگونگی برقراری ارتباط کلامی با سایرین در شرایط مختلف است. به عنوان مثال، ممکن است هنگام کار با یک گروه در یک پروژه، نیاز به مهارت کلامی خوبی داشته باشید تا بتوانید عقیده، نظر و ایده‌ی خود را به درستی به سایر هم تیمی‌های خود منتقل کنید.

یافتن روشی که با بهره گیری هوشمندانه و مدبرانه از آن بتوانید با نظرات و آرای دیگران مخالفت کنید به گونه‌ای که باعث ایجاد اختلاف و ناسازگاری نشود مهارت بسیار ارزشمندی است که کارفرمایان از آن استقبال می‌کنند. 

مهارت‌ های ارتباطی مرتبط با ارتباطات:

1. گوش دادن فعال و هوشمندانه

2. توانایی حل اختلاف

3. مهارت مذاکره و اقناع

4. توانایی سخنرانی در جمع

5. مهارت نوشتاری

6. ارتباط غیر کلامی

7. همدلی

8. اعتماد به نفس

2. توانایی حل مسئله

توانایی حل مسائل و مشکلات یکی از مهم‌ترین و مورد تاکید ترین ویژگی‌های است که کارفرمایان به شدت از آن استقبال می‌کنند و ارزش زیادی برای آن قائل هستند. البته این احتمال وجود دارد که دستیابی به این هدف نیازمند استفاده از دانش تخصصی و ویژه برای حل فوری یک مشکل، اختصاص وقت خود برای تحقیق و پژوهش و یا همفکری با همکاران برای یافتن راه حلی اساسی و موثر باشد.

مهارت های مربوط به حل مسئله:

1. خلاقیت و نوآوری

2. تحقیق و پژوهش

3. خطرپذیری

4. کار تیمی

5. تفکر انتقادی

6. بررسی و ارزیابی

7. توانایی تصمیم گیری

8. چاره اندیشی

9. توانایی یافتن مشکلات

3. خلاقیت و نوآوری

خلاقیت در واقع یک قابلیت و توانایی چندوجهی است که چندین مهارت گوناگون را در برمی‌گیرد. نیروهای خلاق این قابلیت را دارند که شیوه‌های جدیدی را برای انجام کارهای خود، بهبود فرایندها یا حتی یافتن راه‌های جدید و مهیج برای شغل مربوطه پیدا کنند. از خلاقیت می‌توان در هر موقعیت و در هر سطحی استفاده کرد.

مهارت‌ های مرتبط با خلاقیت:

1. کنجکاوی و کاوش

2. آموختن از سایرین

3. ذهن باز

4. تن دادن به ریسک های هدفمند

5. نوآوری و ابتکار

6. آزمایش‌گری

4. انعطاف و تطبیق پذیری

توانایی کنار آمدن با تغییرات جدید از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. اگر در حوزه استارت‌آپ مبتنی بر فناوری مشغول به کار هستید، روحیه‌ی تطبیق پذیری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. تغییر و تحول در زمینه‌ی فرایندها، ابزارها یا مشتریانی که با آن‌ها در حال کار هستید، می‌تواند به‌سرعت رخ دهد. کارکنانی که قابلیت انطباق با شرایط جدید و شیوه‌های جدید را دارند، در بسیاری از صنایع و حوزه‌ها از جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند.

مهارت‌های مرتبط با تطبیق پذیری:

1. ثبات و پایداری

2. هدفمندی

3. خوش‌بینی و امیدواری

4. انعطاف‌پذیری

5. اشتیاق و علاقه

6. مشارکت و همفکری

7. صبر و پشتکار

8. مثبت اندیش و علاقمند به پیشرفت

5. اخلاق و تعهد کاری

اخلاق کاری در واقع به توانایی انجام درست و به موقع و با کیفیت بالای امور و وظایف گفته می‌شود. اخلاق کاری به شما این امکان را می‌دهد تا رابطه‌ی سازنده با کارفرما و همکارانتان داشته باشید، حتی وقتی که هنوز در شغلتان به خوبی جا نیفتاده‌اید و در حال گسترش مهارت‌های فنی خود هستید. بسیاری از کارفرمایان مایلند با شخصی که اخلاق و تعهد کاری بالای دارد و علاقمند به یادگیری است، کار کنند تا کارمندی که از تخصص بالای برخودار است اما انگیزه‌ی لازم را ندارد.

مهارت‌ های مرتبط با اخلاق کاری:

1. دقت به جزئیات

2. امانت داری

3. پشتکار و پیوستگی

4. توانایی مدیریت زمان

5. نظم

6. معتمد بودن

7. انگیزه و اراده

8. پشتکار و ممارست

9. نتیجه‌گرایی و هدفمند بودن

چگونه می‌توان مهارت ‌های نرم را تقویت کرد؟

برخلاف مهارت‌های سخت که اکتسابی هستند، مهارت‌‌های نرم بیشتر ذاتی‌اند و آموختن آن‌ها سخت و زمانبر است. علاوه بر آن، سنجش و اندازه‌گیری آن‌ها نیز سخت‌تر است. با این وجود راهکارهایی برای تقویت این‌گونه مهارت‌ها وجود دارد.

1. مهارتی را که می‌خواهید به دست آورید، انتخاب و به طور پیوسته آن را تمرین کنید

هر مهارت نرمی را می‌توانید با تمرین و ممارست تقویت کنید. بیش‌تر مهارت‌های نرم بخشی از زندگی روزمره هستند. به عنوان مثال شما می‌توانید با حضور به موقع در منزل و محل کار مهارت وقت شناسی و مدیریت زمان خود را تمرین و تقویت کنید.

2. مهارت های نرم سازنده ای را که در دیگران می بینید، تقلید کنید و در خود به وجود آورید

مطمئنا برخی از افرادی که پیرامونتان هستند و با آن‌ها در ارتباط هستید در زمینه‌ی مهارت‌های نرم قدرتمند هستند. شما می‌توانید این گونه رفتار و مهارت‌ها را از دیگران تقلید کنید و به تدریج آن‌ها را بخشی از ویژگی‌های شخصیتی خود کنید.

3. اهداف مهمی را برای تقویت مهارت های نرم خود مشخص کنید

با ارزیابی و بررسی دقیق و حساب شده‌ی عملکردتان در محل کار و با استفاده از انتقادات سازنده‌ی دوستان و همکاران مورد اعتمادتان، اهداف مشخص و قابل حصولی را برای خود در نظر بگیرید. این کار به شما این امکان را می‌دهد تا بخش‌های مهم قابل‌ ارتقا برای مشخص کردن اهداف و هم‌چنین زمینه‌هایی را که باید در رزومه و مصاحبه‌ها مورد تاکید قرار دهید، تعیین کنید. شما می‌توانید بر اساس مهارت‌هایی که برای رسیدن به یک شغل و یا پیشرفت در آن به آنها نیاز دارید، کار بر روی مهارت‌های نرم را در اولویت قرار دهید.

4. از منابعی که به تقویت مهارت های شما کمک می کنند استفاده کنید.

منابع گوناگون همچون کتاب، پادکست یا کلاس آنلاین می‌توانند در ارتقاء مهارت‌های نرم به شما کمک کنند. اگرچه بیشتر این منابع پولی هستند، امکان بهره مندی از منابع رایگان نیز وجود دارد. ممکن است نیاز باشد که از چندین منبع استفاده کنید تا بتوانید منبع مناسب با یادگیری خود را پیدا کنید.

بیشتر کارفرمایان برای مهارت‌های نرم قوی، بیش از مهارت‌های فنی ارزش قائل‌اند؛ چرا که بیشتر این مهارت‌ها ویژگی‌های درونی هستند که در طول زندگی شکل گرفته‌اند و یادگیری آن‌ها دشوار است.

چرا مهارت های نرم مهم هستند؟

اگرچه مهارت‌های فنی ممکن است کلید ورود شما به یک مجموعه و یا سازمان باشند، اما مهارت‌های نرم می‌توانند متضمن ماندگاری طولانی مدت شما در آن مجموعه باشند. تعهد و بااخلاق بودن شما در محیط کار، رفتار شما، مهارت‌های کلامی و ارتباطی شما، هوش هیجانی شما و مجموعه‌ای از دیگر ویژگی‌های فردی، مهم‌ترین مهارت‌های نرمی هستند که موفقیت طولانی‌ مدت در محیط کاری را تضمین می‌کنند.

اما نکته‌ی اصلی اینجاست که اهمیت این مهارت‌های نرم معمولا نادیده گرفته می‌شود و دوره‌های آموزشی و یادگیری کمتری برای آن‌ها در مقایسه با مهارت‌های سخت وجود دارد. متاسفانه این موضوع اکنون به یک معضل جهانی تبدیل شده است و اکثر کارگران و کارمندان از این مهارت‌ها بی بهره هستند و آموزشی در این زمینه دریافت نکرده‌اند. به همین خاطر یادگیری این مهارت‌ها به منظور توسعه شغلی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

پیشرفت و ارتقای شغلی

بیشتر افرادی که در حوزه‌ی استخدام و بکارگیری نیرو فعالیت می‌کنند معتقدند که نیروی کاری که از مهارت‌های نرم برخوردار است بیشترین شانس را برای پیشرفت و ارتقای شغلی دارد و احتمالا به جایگاه‌های مدیریتی خواهد رسید. این در مقایسه با کارمندانی است که سال‌ها تجربه بیشتر دارند اما نمی‌توانند مهارت‌های نرم را از خود بروز دهند. بنابراین اگر قصد دارید در شغل خود به میزان قابل توجهی ارتقاء پیدا کنید، توسعه و رشد این دست از مهارت‌ها بسیار ضروری و مهم است، زیرا همین مهارت‌ها هستند که شما را از دیگران چه در مصاحبه‌های شغلی و چه در محل کار متمایز می‌کنند.

فضای کاری مدرن مستلزم ارتباطات بین فردی است

مهارت‌هایی همچون گوش دادن فعالانه، همکاری و مشارکت، ایده‌پردازی و برقراری ارتباط موثر با همکاران از جایگاه ویژه‌ای در فضای کاری مدرن برخوردار هستند و خواهند بود. مهارت‌های نرم در شکل‌گیری یک محیط کاری سالم و گروهی که بهره‌وری و خلاقیت در آن بالا است تاثیر بسزایی دارند.

ارباب رجوع به دنبال مهارت های نرم هستند

امروزه بیشتر مشتریان این امکان را دارند که خدمات و محصولات موردنیاز خود را از شرکت‌های مختلف دریافت کنند اما آنچه که باعث تمایز این شرکت‌ها از همدیگر و استقبال مشتریان می‌شود در واقع بهره‌مندی کارکنان آن‌ها از مهارت‌های نرم همچون مهارت‌های ارتباطی است.  

محیط های کاری وابسته به مهارت های نرم هستند

سیستم‌های خودکار و هوش مصنوعی سبب می‌شوند به تدریج بیشتر مشاغل وابسته به مهارت‌های نرم باشند. پیشرفت‌های فناوری سبب شده است که میزان وظایفی که نیازمند مهارت‌های سخت هستند کاهش بیابد و اهمیت مهارت‌های نرم و جایگاه آن‌ها به سرعت در حال رشد باشد.

اتوماسیون مهارت های نرم سخت است

مهارت‌هایی همچون هوش عاطفی را به سختی می‌توان به حالت خودکار درآورد و امکان دستیابی به فناوری‌هایی در این زمینه نیاز به زمان زیادی دارد. این بدین معناست که مشاغل وابسته به مهارت‌های نرم در آینده نزدیک بسیار پر تقاضا خواهند بود. البته که یادگیری و آموزش مهارت‌های نرم دشوار است.

علاقه زیاد کارفرمایان به مهارت های نرم

کارفرمایان قطعا به دنبال کارکنانی هستند که از مهارت‌های نرم برخوردار هستند و قطعا اینگونه افراد را در اولویت استخدام قرار می‌دهند.

مزایای مهارت های نرم در محیط کار

افزایش بهره وری

در صورتی که میزان بهره وری کارمندان در انجام کارهای محوله و پایبندی به وظایف افزایش یابد، شرکت یا سازمان به راحتی می‌تواند به اهداف خود دست یابد.

شکل گیری روحیه‌ کار تیمی

برای اینکه یک کسب‌وکار بتواند در مسیر درستی قرار بگیرد، کارکنان آن باید به خوبی با یکدیگر همکاری کنند تا به اهداف مشترک دست یابند. کیفیت کار زمانی ارتقاء می‌یابد که مردم از توانایی‌ها و مهارت‌های خاص خود به صورت گروهی و تیمی استفاده کنند.

افزایش نرخ حفظ کارکنان

بیشتر افراد دوست دارند در شرکتی کار کنند که روی توسعه و رشد شغلی کارمندان خود سرمایه‌گذاری می‌کند. در واقع در بیشتر کشورهای توسعه یافته بیشتر کارکنان معتقدند که اگر پیشنهاد کاری از شرکتی دیگر دریافت کنند که فرصت‌های یادگیری بیشتری در اختیار کارکنان خود قرار می‌دهد، شرکت خود را تعییر خواهند داد. علاوه بر این، هزینه‌های به‌کارگیری و تعلیم نیرو با بهبود نرخ حفظ کارکنان کاهش می‌یابد.

افزایش رضایت کارکنان

بیشتر کارکنان یک مجموعه مایلند که حس ارزشمند بودن را از طرف آن مجموعه دریافت کنند. حس قدردانی از کار و داشتن چشم‌انداز شغلی مثبت سبب می‌شود که رضایت کارمندان افزایش یابد.

افزایش مهارت رهبری و مدیریت کارمندان

مهارت‌های نرم کارمندان را برای دستیابی به سمت های مدیریتی آماده می‌کند، در چنین جایگاه‌های همواره نیاز به گوش دادن فعالانه، همدردی و انعطاف‌پذیری احساس می‌شود. این موضوع از آن جهت حائز اهمیت است که بیش از نیمی از کارمندان به خاطر ضعف مدیریتی استعفا می‌دهند.

جذب مشتریان جدید

اگر مشتریان از خدمات و محصولات شرکت رضایت داشته باشند، احتمالا محصولات و خدمات شما را به سایرین نیز توصیه می‌کنند. این یعنی امکان جذب مشتریان جدید برای شما فراهم می‌شود.

ارتباط موثرتر در محیط کار

هرچه ارتباط بین کارکنان سازنده‌تر باشد، سازمان در رسیدن به اهداف خود موفق‌تر خواهد شد.