برای درک انواع مختلف قراردادهای هوشمند، ابتدا باید پاسخ این سوال را بدانید: “قراردادهای هوشمند چیست و چگونه کار می‌کنند؟”

قراردادهای هوشمند، قراردادهای دیجیتالی خوداجرا هستند که تأیید، اجرا و اجرای شرایط توافق بین دو یا چند طرف را به‌طور خودکار انجام می‌دهند. آن‌ها طوری برنامه‌ریزی شده‌اند که زمانی اجرا شوند که شرایط خاصی برآورده شده و در یک شبکه بلاکچین غیرمتمرکز ذخیره شود. فناوری بلاکچین محیطی شفاف، ایمن و ضد دستکاری برای قراردادهای هوشمند فراهم می کند. پتانسیل قراردادهای هوشمند بسیار زیاد است و می‌توان از آنها در صنایع مختلف برای ساده سازی فرآیندها، کاهش هزینه‌ها و افزایش کارایی استفاده کرد. در این مقاله به انواع قراردادهای هوشمند می‌پردازیم.

1. قراردادهای هوشمند پایه‌ای

قراردادهای هوشمند پایه یک توافق ساده بین دو طرف اساسی‌ترین شکل یک قرارداد هوشمند است. از این نوع قرارداد هوشمند می‌توان برای معاملات ساده مانند خرید و فروش کالا یا خدمات استفاده کرد. این شامل دو طرف است که در مورد قیمت، مقدار و زمان تحویل توافق می‌کنند. شرایط در قرارداد هوشمند برنامه‌ریزی می‌شوند و در صورت برآورده شدن شرایط، قرارداد به‌طور خودکار اجرا می‌شود. به عنوان مثال، یک قرارداد ساده و هوشمند می‌تواند برای خودکارسازی پرداخت اجاره ایجاد شود. قرارداد هوشمند می‌تواند به گونه‌ای برنامه ریزی شود که پرداخت اجاره بها را در تاریخ خاصی هر ماه به صاحب‌خانه آزاد کند.

2. قراردادهای هوشمند چند جانبه

قراردادهای هوشمند چند طرفه پیچیده‌تر از قراردادهای هوشمند اولیه هستند زیرا بیش از دو طرف را درگیر می‌کنند. آنها می‌توانند معاملات پیچیده مانند مدیریت زنجیره تامین، بیمه و مشتقات مالی را خودکار کنند. قراردادهای هوشمند چند جانبه توافقاتی را بین چندین طرف ایجاد می‌کنند و شرایط در قرارداد برنامه‌ریزی می‌شوند. در صورت تحقق شرایط، قرارداد به صورت خودکار اجرا می شود. به عنوان مثال، یک قرارداد هوشمند چند جانبه می تواند برای خودکار کردن حمل و نقل کالا از یک تولید کننده به یک خرده فروش ایجاد شود. این قرارداد می‌تواند شامل سازنده، شرکت حمل و نقل، خرده فروش و مشتری باشد.

3. قراردادهای هوشمند ریکاردیان

قراردادهای هوشمند ریکاردیان ترکیبی از قراردادهای قانونی سنتی و یکی از انواع قراردادهای هوشمند است. آنها به گونه ای طراحی شده‌اند که از نظر قانونی الزام آور باشند، از جمله شرایط و ضوابط قانونی توافقنامه و کدی که قرارداد را اجرا می‌کند. قراردادهای هوشمند ریکاردی به نام اقتصاددان دیوید ریکاردو، که مفهوم مزیت نسبی را معرفی کرد، نامگذاری شده است. این قراردادها به گونه ای طراحی شده‌اند که هم برای انسان و هم برای رایانه قابل خواندن باشند و شامل متن قابل خواندن برای انسان است که شرایط توافق نامه را توضیح می‌دهد و کد قابل خواندن توسط ماشین که قرارداد را اجرا می‌کند. قراردادهای هوشمند ریکاردی در صنایع مالی، املاک و مستغلات و مدیریت زنجیره تامین استفاده می‌شود.

4. قراردادهای هوشمند توکن شده

قراردادهای هوشمند توکن شده نوعی قرارداد هوشمند هستند که از توکن‌ها برای نشان دادن دارایی‌هایی مانند املاک، سهام و کالاها استفاده می‌کنند. توکن‌ها روی یک بلاکچین ذخیره می‌شوند و مانند دارایی‌های سنتی قابل خرید، فروش و معامله هستند. قراردادهای هوشمند توکن شده برای خودکارسازی خرید و فروش دارایی‌ها استفاده می‌شود و می‌توان از آنها برای ایجاد ابزارهای مالی جدید استفاده کرد. به عنوان مثال، یک قرارداد هوشمند نشانه گذاری شده می‌تواند برای خودکارسازی سرمایه گذاری در یک ملک مستغلات ایجاد شود. این قرارداد می‌تواند به گونه‌ای برنامه ریزی شود که در صورت تحقق شرایط خاص، وجوه را به مالک ملک واگذار کند.

5. خود اصلاحی قراردادهای هوشمند

قراردادهای هوشمند خود اصلاح شونده نوعی قرارداد هوشمند هستند که می‌توانند خود را بر اساس شرایط خاصی اصلاح کنند. آنها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که انعطاف پذیر و سازگار باشند و می‌توانند در طول زمان تکامل یابند. قراردادهای هوشمند خود اصلاح شونده در صنایعی مانند امور مالی، بیمه و مدیریت زنجیره تامین مورد استفاده قرار می‌گیرند، جایی که شرایط توافق می‌تواند در طول زمان تغییر کند. به عنوان مثال، یک قرارداد هوشمند خود اصلاحی می‌تواند برای خودکارسازی پرداخت خسارت بیمه ایجاد شود. قرارداد می‌تواند طوری برنامه ریزی شود که بر اساس تغییرات در بیمه نامه یا شرایط خسارت، خود را اصلاح کند.

6. قراردادهای هوشمند اوراکل

قراردادهای هوشمند اوراکل نوعی قرارداد هوشمند است که می‌تواند با منابع داده خارج از شبکه بلاکچین تعامل داشته باشد. آنها برای استفاده در صنایعی طراحی شده‌اند که داده‌های دنیای واقعی برای اجرای شرایط قرارداد مورد نیاز است. قراردادهای هوشمند Oracle می‌توانند با APIها، دستگاه‌های IoT و سایر منابع داده تعامل داشته باشند تا شرایط قرارداد را تأیید و اجرا کنند. به عنوان مثال، یک قرارداد هوشمند Oracle می‌تواند برای خودکارسازی پرداخت بیمه محصولات کشاورزی به کشاورزان ایجاد شود. این قرارداد می‌تواند به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که با APIهای آب و هوا تعامل داشته باشد تا بررسی کند که آیا محصولات کشاورزی به دلیل شرایط نامساعد آب و هوایی آسیب دیده است یا خیر.

7. قراردادهای هوشمند مشروط

قراردادهای هوشمند مشروط انواعی از قراردادهای هوشمند هستند که تنها در صورت رعایت شرایط خاص اجرا می‌شوند. آنها برای استفاده در صنایعی طراحی شده‌اند که قبل از اجرای قرارداد باید شرایط خاصی رعایت شود. قراردادهای هوشمند مشروط را می‌توان در مدیریت زنجیره تامین، لجستیک و صنایع مالی استفاده کرد. برای مثال، یک قرارداد هوشمند مشروط می‌تواند برای خودکار کردن حمل و نقل کالا از یک تولیدکننده به یک خرده‌فروش ایجاد شود. قرارداد را می‌توان طوری برنامه ریزی کرد که فقط زمانی اجرا شود که کالاها توسط یک آژانس بازرسی شخص ثالث بازرسی و تأیید شده باشد.

8. قراردادهای هوشمند رویداد محور

قراردادهای هوشمندی هستند که در صورت وقوع رویدادهای خاص اجرا می شوند. آنها برای استفاده در صنایعی طراحی شده‌اند که رویدادها باعث ایجاد اقدامات خاصی می‌شوند. قراردادهای هوشمند رویداد محور را می‌توان در لجستیک، مدیریت زنجیره تامین و صنایع مالی استفاده کرد. به عنوان مثال، یک قرارداد هوشمند رویداد محور می‌تواند برای خودکارسازی پرداخت کالاهای تحویل شده توسط یک شرکت لجستیک ایجاد شود. قرارداد را می‌توان طوری برنامه ریزی کرد که زمانی اجرا شود که خریدار کالا را تحویل و تأیید کند.

9. قراردادهای هوشمند DAO

قراردادهای هوشمند DAO (سازمان مستقل غیرمتمرکز) نوعی قرارداد هوشمند است که امکان تصمیم گیری غیرمتمرکز را فراهم می کند. آنها برای استفاده در صنایعی طراحی شده اند که گروهی باید برای ذینفعان تصمیم گیری کند. قراردادهای هوشمند DAO را می‌توان در صنایع حاکمیتی، مالی و رای گیری استفاده کرد. به عنوان مثال، یک قرارداد هوشمند DAO می‌تواند برای رای گیری خودکار برای عضو هیئت مدیره جدید یک سازمان غیرانتفاعی ایجاد شود. این قرارداد را می‌توان طوری برنامه ریزی کرد که زمانی اجرا شود که اکثر ذینفعان رای داده باشند.

سوالات متداول

جمع بندی

قراردادهای هوشمند این پتانسیل را دارند که صنایع را با خودکارسازی فرآیندها، کاهش هزینه‌ها و افزایش کارایی متحول کنند. انواع قراردادهای هوشمند را می توان در صنایع مختلف مورد استفاده قرار داد. قراردادهای هوشمند پایه برای تراکنش‌های ساده استفاده می‌شوند، در حالی که قراردادهای هوشمند چند طرفه برای تراکنش‌های پیچیده استفاده می‌شوند. قراردادهای هوشمند ریکاردی قراردادهای قانونی را با قراردادهای هوشمند ترکیب می‌کنند، در حالی که قراردادهای هوشمند توکن دار دارایی‌هایی را با استفاده از توکن‌ها نشان می‌دهند.

قراردادهای هوشمند خود اصلاح شونده می‌توانند بر اساس شرایط تغییر کنند، در حالی که قراردادهای هوشمند اوراکل می‌توانند با منابع داده خارج از شبکه بلاکچین تعامل داشته باشند. قراردادهای هوشمند مشروط تنها زمانی اجرا می‌شوند که شرایط خاصی برآورده شود، در حالی که قراردادهای هوشمند مبتنی بر رویداد زمانی اجرا می‌شوند که رویدادهای خاصی رخ دهند. قراردادهای هوشمند DAO امکان تصمیم گیری غیرمتمرکز را فراهم می کند. انتخاب قراردادهای هوشمند به صنعت و الزامات خاص معامله بستگی دارد.

admin