متخصصان دقیقاً نمی‌دانند که چه چیزی باعث دندان قروچه می‌شود، اما موارد زیادی مانند استرس و اضطراب، دردهایی مانند گوش درد یا دندان درد را به عنوان علل این آسیب پیشنهاد می‌کنند.

همچنین برخی از متخصصان می‌گویند مشکلات تنفسی ناشی از گرفتگی بینی یا آلرژی‌های بدن نیز می‌تواند دلیل دندان قروچه باشد که کودک به داشتن دندان در دهان عادت کرده است.

نوزادان اولین دندان‌های خود را بین چهار تا هفت ماهگی در می‌آورند. این رفتار در کودکانی که از حدود شش سالگی شروع به از دست دادن دندان‌های دائمی خود می‌کنند نیز ممکن است اتفاق بیفتد. البته متوسط سن دندان درآوردن در نوزادان سه سال و نیم و میانگین سنی برای کودکان شش سال است، اگر چه افراد در هر سنی می‌توانند دندان درآوردن را تجربه کنند.

اگر دندان‌های خود را به هم می‌سایید، احتمال اینکه کودک شما این کار را انجام دهد کمی بیشتر است. همچنین اگر در خواب آب دهان شما می‌رود یا حرف می‌زنید، احتمال دندان‌قروچه بیشتر است. تقریباً همه دندان قروچه‌ها در شب اتفاق می‌افتد، اگرچه برخی از کودکان در روز هم به این عارضه مبتلا هستند.

چرا کودک من دندان قروچه دارد؟

به گفته متخصصان، علت دندان قروچه در کودکان هنوز به طور دقیق و قطعی مشخص نشده است. در برخی موارد، به دلیل کج بودن دندان‌ها یا به دلیل اینکه دندان‌های فک بالا و پایین به درستی روی هم قرار ندارند، کودکان دندان قروچه می‌کنند.

برخی دیگر از کودکان به ناراحتی ناشی از گوش درد یا دندان درد این گونه واکنش نشان می‌دهند. در واقع، آن‌ها این کار را به عنوان راه حلی برای کاهش درد دندان انجام می‌دهند، همانطور که وقتی درد عضلانی دارند آن را می‌مالند. البته در اکثر کودکان با رشد طبیعی آن‌ها شایع‌ترین عواملی که برای دندان قروچه ذکر شد نیز برطرف می‌شود.

اضطراب و استرس یکی از علل آسیب‌های شایع در کودکان و دندان قروچه است که می‌تواند ناشی از اضطراب و عصبانیت باشد. به عنوان مثال، کودک نگران چیزهایی مانند امتحانات مدرسه، معرفی یک خواهر یا برادر جدید به خانواده و غیره است. حتی مشاجره با والدین و خواهر و برادر می‌تواند برای کودک دردسر ایجاد کند و منجر به دروغگویی یا دندان قروچه در شب شود.

دندان قروچه در برخی از کودکان با سطح انرژی بالا نیز مشاهده شده است. دندان قروچه ممکن است در کودکان فلج مغزی یا در کودکانی که از داروهای خاصی استفاده می‌کنند نیز رخ دهد. پستانک نیز می‌تواند باعث دندان قروچه شود. نوزاد شما ممکن است عادت داشته باشد که فک خود را هنگام استفاده از پستانک حرکت دهد. با بزرگ شدن کودک و از شیر گرفتن از پستانک، این عادت حرکت فک در او باقی می‌ماند و باعث ساییدگی دندان‌ها می‌شود.

آیا دندان‌ قروچه برای کودک ضرر دارد؟

در نگاه والدین کودک، دندان‌ قروچه بدتر از آنچه هست به نظر می‌رسد! اما به احتمال زیاد به دندان‌های کودک شما آسیبی نمی‌رساند و به زودی این عادت را ترک خواهد کرد. با این حال، مهم است که در مورد دندان‌های کودک خود با دندانپزشک خود صحبت کنید تا پوسیدگی دندان و مشکلات مرتبط با آن مانند پوسیدگی یا شکستگی دندان و بازشدگی پالپ یا مغز دندان را بررسی کنید. علاوه بر این، اگر کودک در طول روز از درد صورت یا فک شکایت داشت، او را نزد دندانپزشک ببرید، زیرا ممکن است در نتیجه دندان قروچه باشد.

درمان دندان‌ قروچه

اگرچه صدای دندان قروچه می‌تواند باعث اضطراب والدین شود، اما برای رهایی از این عادت باید تا بزرگ‌شدن فرزندتان صبر کنید. در این فاصله زمانی، بهتر است سعی کنید قبل از رفتن به رختخواب، یک برنامه آرامش‌بخش برای کودک خود ایجاد کنید، مثلاً پشت آن‌ها را بمالید.

اگر کودک شما در حال دندان درآوردن یا عفونت گوش است، باید به دنبال مداوای آن باشید تا بتوانید سلامت روان کودکان خود را تأمین کنید. برخی از والدین می‌گویند که با شروع دندان درآوردن به کودک خود داروی سرماخوردگی می‌دهند، اما این مشکل را حل نمی‌کند.

اگر کودک شما در وضعیت قرارگیری دندان‌ها مشکل دارد، دندانپزشک اطفال ممکن است بتواند آن‌ها را هم‌تراز کند. کودکان بزرگ‌تر که مرتباً دندان قروچه می‌کنند نیز می‌توانند از نایت‌گارد (محافظ شب) استفاده کنند. این وسیله محافظ یک وسیله پلاستیکی مناسب برای اندازه دهان شماست تا از قفل شدن دندان‌های شما تحت فشار محافظت کند، در نتیجه فک و دندان‌های شما را بسته نگه می‌دارد و از سفتی در هنگام خواب جلوگیری می‌کند. با این حال، دندانپزشک کودک شما ممکن است این کار را تا زمانی که کودک شما تا به سن 5 سالگی نرسیده و حداقل چند دندان دائمی ندارد انجام ندهد.

کارهای زیر برای رفع دندان قروچه در زمان خواب می‌تواند مؤثر باشد:

1. صحبت با متخصص اطفال: پزشک می‌تواند علل استرس را بررسی کرده و راه مناسبی را برای رفع آن پیشنهاد دهد.
2. کودک را برای خواب شبانه آماده کنید: حتی اگر دلیل دندان قروچه را پیدا نکردید، بهتر است قبل از خواب با انجام اقدامات زیر کودک را آرام کنید:

• دادن زمان کافی به کودک: اگرچه کارهایتان مهم است، اما فرزند شما بسیار مهم‌تر از کار است. همیشه زمان کافی برای خانواده خود بگذارید. این فعالیت نه‌تنها ارتباط عاطفی عمیقی بین شما ایجاد می‌کند، بلکه آرامش و راحتی را برای کودکتان به ارمغان می‌آورد.
• انجام بازی‌های شاد و مفرح: انجام این نوع بازی‌ها نه تنها کودک را سرگرم می‌کند، بلکه اقدامی مؤثر برای رفع دندان قروچه محسوب می‌شود. بازی‌ها و فعالیت‌هایی مانند شن بازی و بازی با خاک رس (مانند ساختن قلعه شنی) یا آب بازی و بازی با تفنگ آبی از جمله فعالیت‌های مورد علاقه کودکان است.

در بسیاری از موارد دندان قروچه هیچ گونه ناراحتی برای کودک ایجاد نمی‌کند، هرچند در برخی موارد باعث درد در ناحیه سر یا گوش می‌شود، یا ممکن است کودک به دلیل فشار روی فک نتواند دهان خود را به طور کامل باز کند. در هر صورت این مشکل باعث نارضایتی سایر اعضای خانواده از صدای ناخوشایند دندان قروچه می‌شود.

انجام کاری برای آرام کردن کودک قبل از خواب به او کمک زیادی می‌کند. مثلاً او را به حمام آب گرم ببرید، چند دقیقه با هم به موسیقی ملایم گوش دهید یا برایش کتاب بخوانید.

در مواردی که استرس باعث دندان قروچه می‌شود، از او بپرسید که چه چیزی باعث ناراحتی او شده و راه‌هایی برای کمک به او بیابید. در موارد معدودی، مشکل ممکن است پیچیده باشد و نتوانید با آن مقابله کنید. در این موارد، متخصص اطفال می‌تواند به شما کمک کند تا علت اضطراب و ناراحتی کودک را شناسایی کرده و راه‌حل‌های مناسب ارائه دهد.

maryam darab