روند پیری به اندازه کافی باعث ایجاد حس افسردگی و ناکافی بودن در میان سالمندان می‌شود. بدن آن‌ها هر روز احساس می‌کند پیرتر و پیرتر شده و ذوق بسیاری از چیزهایی را که قبلاً دوست داشتند را از دست می‌دهند یا دیگر ارزشی برای آن‌ها قائل نیستند. سالمندان نسبت به هر گروه سنی دیگری، بیشتر در معرض خطر ابتلا به مشکلات شدید جسمی و روحی هستند. یکی از بیماری‌هایی که اکثر افراد مسن در دوران سالمندی با آن سروکار دارند قند خون سالمند است. در این مقاله می‌خواهیم با توضیحاتی درباره دیابت در سالمندان، انواع آن و راه‌های درمان دیابت نقش مهمی در افزایش اطلاعات مخاطبان در مورد این بیماری شایع داشته باشیم.

اهمیت قند خون سالمند

دیابت در سالمندان یکی از بیماری‌های جدی‌ای است که بسیاری از افراد مسن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. افراد زمانی به دیابت مبتلا می‌شوند که گلوکز خونشان که قند خون نیز نامیده می‌شود، خیلی بالا باشد. اما عدد قند خون نرمال در سالمندان چقدر است؟ در جدول زیر به میزان قند خون طبیعی و غیر طبیعی اشاره کردیم.

خوشبختانه شما می‌توانید اقداماتی را برای به تاخیر انداختن یا پیشگیری از دیابت نوع 2، که شایع‌ترین شکل بیماری در افراد مسن است، انجام دهید. اگر از قبل دیابت دارید، اقداماتی وجود دارد که می‌توانید برای مدیریت این بیماری و جلوگیری از مشکلات جسمی مرتبط با دیابت انجام دهید. نرمال بودن قند خون همواره از سبک زندگی افراد و تغذیه آن‌ها تبعیت می‌کند. بهبود سبک زندگی در افراد مسن و تغذیه سالم به آن‌ها در داشتن عدد قند خون نرمال سالمندی کمک خواهد کرد.

بهترین رژیم غذایی دیابتی در کنترل و پیشگیری از دیابت بسیار موثر است.

حفظ سطح قند خون سالمند برای رفاه آن‌ها ضروری است. گلوکز خون، مغز، قلب و سایر اندام‌ها را سالم نگه می‌دارد. سالمندان دارای قند خون، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری‌های مختلف از جمله حمله قلبی، مشکلات بینایی، آسیب‌های عصبی، قطع عضو اصلی در نواحی پایینی بدن و مرحله نهایی بیماری کلیوی هستند. به طور خلاصه، دیابت در سالمندان چالش‌های منحصر به فردی دارند که به ملاحظات سنتی با مدیریت دیابت در سالمندان مرتبط نیستند. در این بررسی، ما بر روی مسائلی تمرکز می‌کنیم که مختص افراد مسن است و راهنمایی‌های عملی برای درمان دیابت به نزدیکان و پرستارانی که از آن‌ها مراقبت می‌کنند ارائه می‌کنیم.

دیابت از کجا نشأت می گیرد؟

بدن ما مقدار زیادی از غذایی که می‌خوریم را به قندی به نام گلوکز تبدیل می‌کند که به ما در مواقع لازم انرژی می‌دهد. برای استفاده از گلوکز به عنوان انرژی، بدن ما به انسولین نیاز دارد، هورمونی که به گلوکز کمک می‌کند تا وارد سلول‌های ما شود. افرادی که دارای قند خون سالمند می‌باشند، ممکن است بدنشان انسولین کافی را برای شکست گلوکز تولید نکند، یا ممکن است از انسولین به روش درست استفاده نکند. این می‌تواند باعث باقی ماندن بیش از حد گلوکز در سطح خون شده که در طول زمان می‌تواند باعث مشکلات جدی در سلامتی آن‌ها شود. پزشک خانواده شما ممکن است شما را به یک پزشک متخصص در مراقبت از افراد مبتلا به دیابت در سالمندان ارجاع دهد که متخصص غدد نامیده می‌شود.

تشخیص دیابت در سالمندان

تشخیص و نشانه‌های دیابت در سالمندان ممکن است با سایر افراد دارای دیابت در سنین پایین‌تر فرق کند. آن‌ها بخاطر سن و مشکلات جسمی و روحی که ممکن است داشته باشند، متوجه علائم خفیفی که انواع دیابت در سالمندان از خود به جای می‌گذارند نشوند. این علائم خفیف شامل:

1. بی حالی شدید
2. احساس ضعف شدید ناگهانی
3. کم شدن وزن تدریجی
4. تکرر در ادرار
5. تاری و یا اختلال دید

از این رو چکاپ افراد سالمند در دوره‌های زمانی مشخص و انجام آزمایش خون برای بررسی وجود قند خون در سالمند ضروری است. ممکن است آسیب به بافت ناشی از افزایش قند خون در سالمندان به راحتی تشخیص داده نشود یا زمانی معلوم شود که دیگر کار از کار گذشته و درمان بیماری به راحتی انجام نپذیرد.

انواع دیابت در سالمندان

بیماری دیابت دارای انواع مختلفی است که از شایع‌ترین آن‌ها می‌توان به دیابت نوع 1، دیابت نوع 2 و پیش دیابت اشاره کرد. انواع دیابت در سالمندان هیچ فرقی با شایع‌ترین انواع دیابت در افراد دیگر ندارد.

اما ممکن است علائم آن در افراد مسن‌تر با افراد جوان‌تر فرق کند که قبلا به آن اشاره کردیم. البته نوعی از بیماری دیابت وجود دارد که بصورت ژنتیکی یا به اصلاح عامیانه مادرزادی است. در این نوع دیابت که افراد از سنین ابتدایی درگیر آن هستند و از طریق ژن به آن‌ها منتقل می‌شود، باید در طول عمر خود همواره از قرص‌ها، انسولین یا درمان‌های رایج این بیماری استفاده کنند تا در زندگی خود دچار مشکل نشوند. در ادامه به بررسی انواع دیابت در سالمندان اشاره می‌کنیم.

دیابت نوع اول

پانکراس افراد مبتلا به دیابت نوع یک، قادر به تولید انسولین لازم برای مهار کردن گلوکز نیست. این نوع دیابت که در جوانان شایع‌تر است، باعث تخریب سلول‌هایی از لوزالمعده که وظیفه ساخت انسولین را دارند می‌شود. این دیابت ممکن است در هر سنی علائم خود را نشان دهد اما همانطور که گفته شد این دیابت در کودکان و جوانان شایع‌تر است.

دیابت نوع دوم

در این نوع دیابت، که به دیابت در سالمندان معروف است، بدن قادر به استفاده صحیح از انسولین تولید شده توسط پانکراس نیست. این نوع بیماری درهر سنی رخ می‌دهد اما وجود آن در افراد سالمند شایع‌تر است. دیابت نوع دو بیشتر بر اثر بی‌تحرکی، اضافه وزن، سبک زندگی غلط و حتی پیشینه خانوادگی فرد در ابتلا به دیابت بوجود می‌آید.

پیش دیابت

پیش دیابت نیز نوعی دیگر از بیماری قند خون است. به این معناست که سطح قند خون سالمند بالاتر از حد طبیعی است اما به اندازه کافی بالا نیست؛ به تعریفی دیگر این افراد در معرض ابتلا به دیابت هستند اما باید با مراقبت و کنترل قند خونشان از وقوع این بیماری جلوگیری کنند. افراد مبتلا به پیش دیابت که اکثرا افراد بالای 60 سال می‌باشند شانس بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع 2 و حمله قلبی یا سکته را دارند. پس این نوع از انواع دیابت در سالمندان خطر جدی ابتلا به بیماری دیابت را برای ما گوشزد می‌کند.

اگر از افرادی هستید که پیش دیابت دارید، اقداماتی وجود دارد که می‌توانید برای پیشگیری یا به تاخیر انداختن ابتلا به دیابت نوع 2 انجام دهید.

1. کاهش وزن ممکن است کمک کند.
2. تغذیه سالم و فعالیت بدنی می‌تواند تفاوت بزرگی در کاهش ابتلا به این بیماری ایجاد کند. با پزشک خود همکاری کنید تا برنامه‌ای برای شما تنظیم کند تا کمک کند انتخاب‌های غذایی سالم‌تری داشته باشید و به طور منظم ورزش کنید. همچنین می‌توانید از یک پرستار سالمند در منزل کمک بگیرید تا با تنظیم رژیم غذایی درست و رعایت دستورات پزشک کمک بسیاری کند.
3. برای ترک سیگار (اگر سیگار می کشید) کمک بگیرید، زیرا احتمال ابتلای افراد سیگاری به دیابت نوع 2 بیشتر از افراد غیر سیگاری است.
4. حتماً بپرسید که هر چند وقت یکبار باید سطح گلوکز خود را چک کنید. همچنین ممکن است پزشک در مورد مصرف دارو برای به تاخیر انداختن یا پیشگیری از دیابت نوع 2 با شما صحبت کند.

علائم دیابت در سالمندان

علائم دیابت نوع 2 در سالمندان ممکن است شامل احساس خستگی، افزایش گرسنگی یا تشنگی، کاهش وزن بدون تلاش، تکرر ادرار، یا مشکل تاری دید باشد. همچنین ممکن است این افراد به عفونت‌های پوستی مبتلا شوند یا به سختی بریدگی‌ها و کبودی‌هایشان بهبود پیدا کند.

برخی از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 ممکن است متوجه نباشند که مبتلا به قند خون هستند زیرا علائم آن اغلب به کندی ایجاد می‌شوند و مورد توجه قرار نمی‌گیرد. گاهی اوقات افراد مسن این علائم را به عنوان مشکلات عمده “پیری” رد می‌کنند، اما این علائم می‌تواند نشانه‌های یک مشکل جدی باشند. در صورت داشتن هر یک از این علائم با پزشک خود صحبت کنید.

درمان دیابت و کنترل آن

برخی از افراد مسن مبتلا به دیابت در سالمندان عملکرد بدنی بالایی دارند و از نظر پزشکی پایدار هستند، بخاطر همین موضوع می‌توانند خود مراقبتی‌های لازم را برای خود انجام دهند. با این حال، برای افرادی که قادر به پیروی از دستور‌العمل‌های مراقبتی خود برای درمان دیابت و مدیریت رژیم دارویی خود نیستند، مدیریت و درمان دیابت می‌تواند مشکل‌ساز و خطرناک باشد.

علاوه بر این، جمعیت سالخورده مبتلا به قند خون سالمند در معرض خطر بیشتری برای سایر بیماری‌ها (به نام «سندرم‌های بیماری سالمندی») هستند که شامل اختلال در عملکرد شناختی، افسردگی، ناتوانی جسمی، درد، پلی‌فارماسی و بی‌اختیاری ادرار می‌شوند. اهداف مدیریت و کنترل دیابت برای افرادی که دچار قند خون سالمند هستند باید بر اساس وجود یا عدم وجود این بیماری‌های جانبی و همچنین بر اساس وضعیت زندگی بیماران و منابع موجود متفاوت باشد.

چالش دیگر در این جمعیت، فراوانی بیشتر بیماری‌های حاد و تغییرات مکرر در سلامت کلی بدنی‌شان است که می‌تواند بر کنترل گلوکز تأثیر بگذارد و منجر به کاهش عملکرد شناختی و وضعیت بد جسمانی شود. در چنین مواردی، تنظیم اهداف درمانی در صورت نیاز اهمیت دارد. بیشتر بحث در ادامه این مقاله مربوط به دیابت در سالمندانی است که در جامعه زندگی می‌کنند. افسردگی در افراد مبتلا به بیماری‌های طولانی ‌مدت شایع‌تر است، اما ممکن است در افراد مسن‌تر با مشکلات سلامتی پیچیده نادیده گرفته شود. هر چیزی که بر سلامت روانی شما تأثیر بگذارد ممکن است بر توانایی شما برای مدیریت موفقیت آمیز دیابت تأثیر بگذارد.

در ادامه به برخی از راه‌های کنترل و درمان دیابت اشاره می‌کنیم:

1.  استفاده از رژیم غذایی از سوی دکتر و اصلاح سبک زندگی غلط
2. داشتن فعالیت بدنی مناسب با افراد و ورزش کردن
3. جلوگیری از خطر ابتلا به عفونت مجاری ادراری در سالمندان
4. مصرف کافی آب و تنظیم خواب
5. استفاده از داروهای کنترل قند خون در سالمندان و استفاده از انسولین

نگهداری از سالمندان دارای دیابت

افراد مبتلا به دیابت در سالمندان به علت اختلال در عملکرد فیزیکی بدنشان و بیماری‌ها و مشکلات ناشی از کهولت سن بیشتر از هر کسی نیاز به مراقبت و نگهداری دارند. همچنین اگر سالمندان دارای قند خون دچار بیماری‌های زمینه‌ای باشند، مانند زخم پای دیابتی و اختلال در تاری و مشکلات دید، بیشتر از هرکسی نیاز به یک پرستار و مراقب برای درمان و نگهداری ویژه آن‌ها دارند.

هنگام مراقبت از سالمندان دارای دیابت باید به این موضوع توجه کرد که این افراد ممکن است علاوه بر بیماری‌های دیابت و مصرف دارو به بیماری‌های دیگر که نیاز به مصرف دارو دارند مبتلا باشند. از این رو مراقبان و پرستاران این نوع افراد باید به تداخل دارویی این افراد و خوردن دارو‌ها در زمان معین توجه کافی داشته باشند.

maryam darab