مهمترین ملاک های که باید در انتخاب رشته دانشگاه به آنها توجه کرد

 یکی از مهم‌ترین انتخاب‌ها در زندگی برای کسانی که قصد ادامه‌ی تحصیل در دانشگاه و مقاطع تکمیلی را دارند بدون شک انتخاب رشته دانشگاه است چرا که هم آینده‌ی کاری و هم زندگی شخصی آن‌ها را تحت الشعاع قرار می‌دهد. هر داوطلبی که قصد ورود به دانشگاه را دارد برای خود ملاک‌های منحصر به فرد و خاصی دارد که او را از دیگران متمایز می کند. ممکن است دغدغه‌ی یک داوطلب در زمان انتخاب رشته دانشگاه، امکان ادامه‌ی تحصیل در مقاطع بالاتر در رشته‌ی انتخابی باشد. داوطلب دیگری بر روی جایگاه اجتماعی رشته و در نتیجه، آینده‌ی شغلی آن تمرکز داشته باشد. عده‌ای از داوطلبان ممکن است در مورد بازار کار و میزان درآمد آن نگران باشند.

 پس مطمئنا ارائه‌ی یک راهکار و یک روش یکسان برای انتخاب رشته دانشگاه داوطلبان مختلف امکان پذیر نیست؛ چرا که هر کدام از آن‌ها به روش خاص و منحصر به فردی که متناسب با شرایط، رتبه و دغدغه‌ی آن‌ها است نیازمندند. اما به طور کلی، برخی از معیارها و ملاک‌های مشترک هستند که ممکن است در فرایند انتخاب رشته دانشگاه همه‌ی داوطلبان تاثیر گذار باشند. در زیر به بررسی برخی از این ملاک‌های مهم و تاثیرگذار می پردازیم:

علایق شخصی

یکی از مهمترین فاکتورهایی که همواره در بحث انتخاب رشته دانشگاه و حتی سایر انتخاب‌های مهم زندگی باید مورد توجه قرار گیرد بحث علایق شخصی است چرا که علاقه به عنوان محرکی برای رسیدن به خواسته‌ها و آرزوهایتان عمل می‌کند. اینکه در انتخاب رشته دانشگاه صرفا به مقوله‌ی جلب رضایت دیگران و یا انتخاب رشته‌ی پولساز توجه کنید قطعا شما را به خواسته‌های معقول و مدنظرتان نمی‌رساند. با توجه به اینکه در زمان انتخاب رشته دانشگاه شما می‌توانید چندین رشته را انتخاب کنید در کنار سایر فاکتورهای تاثیرگذار، فاکتور علاقه را نیز در چینش رشته‌های انتخابی مدنظر قرار دهید، چرا که عدم توجه به فاکتور علاقه، سبب دلزدگی و نارضایتی از رشته‌ی انتخابی و شغل می‌شود. داشتن یک شغل پردرآمد و برخوردار از یک جایگاه اجتماعی بالا، به تنهایی نمی‌تواند متضمن کسب رضایت درونی و در نتیجه احساس سعادت و خوشبختی باشد.   

استعداد و توانایی های ذاتی

در کنار علاقه، باید به استعداد و توانائی‌های ذاتی خود نیز توجه کنید. در صورتی که شما صرفا به یک رشته‌ی خاص علاقه داشته باشید اما از استعداد و توانائی‌های لازم برای انجام آن برخوردار نباشید احتمالا با شکست روبرو خواهید شد. البته این روزها کلاس‌های مهارت آموزی در حوزه‌های مختلف برگزار می‌شود که می‌توان بسیاری از این مهارت‌ها را در این کلاس‌ها کسب کرد اما با این وجود نقش استعداد، مهارت و توانائی‌های فردی را نباید در فرآیند انتخاب رشته دانشگاه دست کم گرفت.

شناخت کافی از رشته های دانشگاهی

متاسفانه یکی از بزرگترین مشکلات و معضلاتی که در فرآیند انتخاب رشته دانشگاه، بسیاری از داوطلبان با آن دست به گریبان هستند عدم شناخت کافی از رشته‌های دانشگاهی است که این خود صدمات غیر قابل جبرانی به بسیاری از داوطلبان وارد می‌کند. به عنوان مثال شما باید در مورد موضوعاتی همچون ماهیت رشته، مهارت‌ها و توانائی‌های لازم برای آن، جامعه‌ی هدف آن، سازگاری روحی و جسمی شما با رشته‌ی مورد نظر، محیط کاری آن و موضوعات مشابه آن اطلاعات کافی و کامل داشته باشید. البته با توجه به اینکه تنوع رشته‌های دانشگاهی زیاد است می‌توان در این زمینه از افراد متخصص در این حوزه کمک گرفت.

شناخت بازار کار

پس از آنکه رشته‌ی مورد علاقه‌ی خود را انتخاب کردید، نوبت به بررسی و شناخت بازار کار آن است. گاها برخی از رشته‌های دانشگاهی بازار کار مناسبی ندارند و ممکن است پس از اتمام تحصیل، شخص نتواند شغل خوبی را در آن حوزه پیدا کند. در مقابل، گاهی اوقات برخی از رشته‌ها بازار کار مناسبی دارند و پس از فارغ التحصیلی می‌توانید در آن زمینه، بلافاصله شروع به کار کنید. بنابراین، برای یک انتخاب رشته دانشگاه خوب و رقم زدن یک آینده‌ی شغلی ایده آل، باید از بازار کار آن رشته نیز شناخت داشته باشید.

بی توجهی به نظرات دیگران

گاهی اوقات ممکن است که برخی از داوطلبان بدون در نظر گرفتن شرایط و علایق خود و صرفا بر اساس نظرات و دیدگاه دیگران اقدام به انتخاب رشته دانشگاه کنند. این یک تصمیم غیرمنطقی و کاملا نسنجیده است چرا که این شما هستید که باید چندین سال در آن رشته درس بخوانید و پس از فارغ التحصلی در آن حرفه مشغول به کار شوید. بنابراین اگر علاقه و مهارت لازم در آن رشته را نداشته باشید، قطعا سال‌های دانشگاه و پس از آن سال‌های کاری به سخت‌ترین سال‌های زندگیتان تبدیل خواهند شد. بنابراین، در هنگام انتخاب رشته دانشگاه به گفته‌ها و نظرات شخصی دیگران توجهی نکنید.

در نظر گرفتن سهمیه ی کنکور

یکی از عواملی که در انتخاب رشته‌ی دانشگاه تاثیر بسزایی می‌گذارد، موضوع سهمیه‌ها هستند. برخی از افرادی که جزء خانواده‌های جانبازان، ایثارگران و …. می‌باشند، از سهمیه‌های خاصی برخوردار هستند. در زمان انتخاب رشته، افرادی که دارای سهمیه هستند، در اولویت قرار دارند. لذا، اگر خودتان نیز جز افرادی هستید که دارای سهمیه هستند، حتما در زمان انتخاب رشته دانشگاه به این موضوع توجه کنید.

داشتن اطلاعات کافی از ظرفیت دانشگاه ها

در صورتی که رشته و دانشگاه مورد علاقه‌ی خود را انتخاب کرده‌اید باید از ظرفیت دانشگاه‌ها برای پذیرش در رشته‌های مختلف نیز اطلاع داشته باشید چرا که در برخی از رشته‌ها، تعداد کمی دانشجو می‌پذیرند. اگر رتبه شما چندان خوب نیست، بهتر است دانشگاهی را انتخاب کنید که با توجه به میزان ظرفیت اختصاص داده شده از شانس بالایی برای گرفتن پذیرش در آن برخوردار هستید. در واقع، باید نحوه اولویت بندی انتخاب رشته دانشگاه بر اساس ظرفیت دانشگاه‌ها باشد.

توجه به رتبه ی اکتسابی

یکی دیگر از عوامل مهمی که باید پیش از انتخاب رشته به آن توجه کنید، رتبه‌ی اکتسابی شما در کنکور است. گاهی اوقات ممکن است که افراد رتبه خوبی کسب نکرده باشند و بخواهند در یک رشته محبوب و در یک دانشگاه روزانه و برتر درس بخوانند که این امر تقریبا غیر ممکن است؛ زیرا، این دانشگاه‌ها از بین افرادی که رتبه‌های بهتری کسب کرده‌اند اقدام به پذیرش دانشجو می‌کنند.

بومی گزینی

باید به این نکته توجه کرد که در فرایند انتخاب رشته دانشگاه، نحوه پذیرش دانشجویان، به صورت بومی گزینی می‌باشد. بومی گزینی یعنی در برخی از رشته‌ها اولویت انتخاب با دانشجویانی است که در آن منطقه‌ی بخصوص زندگی می‌کنند. علاوه بر این، برخی از رشته‌ها وجود دارند که مختص افراد بومی آن استان هستند. لذا، در هنگام انتخاب رشته دانشگاه، حتما به فاکتور بومی گزینی یا گزینش بومی توجه کنید.

مشورت با افراد متخصص

گرچه نمی‌توان منکر این موضوع شد که ما تصمیم گیرنده نهایی در مورد زندگی خود هستیم و هیچکس به اندازه‌ی خودمان از ما شناخت ندارد، اما همه‌ی ما نیازمند مشورت با افراد متخصص و کاربلد هستیم. برای مثال، مشاورانی که در زمینه‌ی انتخاب رشته دانشگاه فعالیت می‌کنند و در این زمینه تخصص دارند می‌توانند به ما کمک کنند تا بهتر تصمیم بگیریم که چه رشته‌ای انتخاب کنیم. این مشاوران همچنین از شما تست‌های شخصیت شناسی می‌گیرند که با کمک این تست‌ها علایق، توانایی‌ها و … شما را بررسی می‌کنند.

هر کسی با توجه به ویژگی‌های فردی و محیطی که در آن بزرگ شده است ارزش‌ها و اولویت‌های متفاوتی دارد. در انتخاب بین علاقه و بازار کار نمی‌توان به صورت مطلق عمل کرد و به صورت قاطع یکی را انتخاب کرد. در انتخاب رشته باید از انعطاف بهره برد و شرایط و موقعیت زمانی و مکانی و بسیاری از فاکتورهای دیگر را مدنظر قرار داد.

چه زمانی علاقه از اهمیت بیشتری برخوردار است؟

باید بپذیریم که نیازهای اولیه زندگی هرکس باید تأمین شود تا بتواند به علایقش هم فکر کند. فردی را تصور کنید که بنا به دلایلی شرایط مالی مناسبی ندارد و در حال حاضر فقط به داشتن یک منبع مالی خوب فکر می‌کند. برای او صحبت از انتخاب رشته مورد علاقه شاید چندان معنی نداشته باشد و به آن فکر نکند. اولویت برای او داشتن کار و منبع درآمدی است که نیازهای اولیه‌اش را تامین کند.

برای کسانی که قصد شرکت در کنکور را دارند به هر حال این امکان فراهم شده است که وقت و تمرکز خود را روی کنکور بگذارند. کار و شغل شما می‌تواند تا پایان عمر بر روی تمامی جنبه‌های زندگی شما تاثیر داشته باشد. چطور ممکن است از کاری بیزار بود ولی هر روز آن را به اجبار انجام داد؟ بالاخره روزی آن را رها خواهید کرد. در مدت زمانی هم که مشغول به انجام آن کار هستید هم چون علاقه‌ای به آن ندارید تمام توان و انرژی خود را برای انجام آن به کار نمی‌گیرید و این خود می‌تواند مسبب عقب ماندگی و عدم پیشرفت شود.

انتخاب بین علاقه و بازار کار در این مقطع به معنای نادیده گرفتن و صرف نظر کردن از دیگری نیست. شما فقط الان تصمیم می‌گیرید که کدام یک برای شما اولویت بالاتری دارد. آیا می‌شود با داشتن علاقه به پول رسید؟ بله. برعکسش هم ممکن است ولی سخت‌تر. آینده را تصور کنید. بعد از سال‌ها کار کردن در حرفه و محیطی که به آن علاقمند نبوده‌اید؛ آیا در آن سن دیگر علاقه‌ها و آرزوهای الان را دارید؟ آیا همچنان فرصت رسیدن به آن‌ها را دارید؟ انتخاب رشته دانشگاه فقط محدود به جنبه درس و دانشگاه نمی‌شود بلکه محیط زندگی، دوستان، روابط اجتماعی و آینده شغلی شما را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.

افرادی که به شغلشان علاقمند هستند به مراتب در کارشان بیشتر پیشرفت می‌کنند و در کنار آن از زندگی‌شان هم راضی هستند. برای افرادی که در کارشان مهارت دارند همیشه بازار کار وجود دارد و یا به سراغ کارآفرینی می‌روند.

چه زمانی بازار کار از اهمیت بیشتر برخوردار است؟

کسی که بین علاقه و بازار کار، بازار کار را اولویت اول خود قرار دهد نباید مورد بازخواست قرار گیرد. اگر به رشته‌ای علاقه واقعی دارید و حتی از قبل مهارتی در آن کسب کرده‌اید، بهتر است به توانایی‌های خودتان ایمان داشته باشید و در آن مسیر قدم بگذارید. اگر شما نتوانید در آن زمینه کار کنید یا کار آفرین باشید پس چه کسی می‌تواند در آن موفق شود؟ اگر می‌خواهید رشته‌ای را فقط بر اساس نظرات مردم در مورد میزان درآمد آن انتخاب کنید، بهتر است تمام جوانب آن را بسنجید. سعی کنید از خود افرادی که در آن رشته مشغول به تحصیل هستند یا فارغ التحصیل شده‌اند اطلاعات دقیق و موثق کسب کنید.

علاقه و بازار کار هر دو از مهم‌ترین فاکتورهای انتخاب رشته دانشگاه هستند که باید توامان مورد توجه قرار گیرند. اما گاها با توجه به شرایط خاص برخی افراد، یکی از این دو اهمیت بیشتری می‌یابد و عملا به دیگری ترجیح داده می‌شود اما حتی الامکان هر دو فاکتور باید مورد توجه قرار گیرد. در کنار علاقه و بازار کار باید به عوامل دیگری همچون طول دوره‌ی تحصیل، میزان دشواری رشته‌ی انتخابی، سختی شغل، محیط کار و زمان مورد نیاز برای رسیدن به درآمد توجه کرد.

admin