لوپوس (Lupus (Systemic Lupus Erythematosus)) یک بیماری خود ایمنی است که می‌تواند باعث درد مفاصل، تب، بثورات پوستی و آسیب اندام شود. در حال حاضر هیچ درمانی برای لوپوس وجود ندارد و نیاز به مدیریت مادام العمر دارد. لوپوس معمولاً بیشتر در زنان در سنین 15 تا 45 سالگی دیده می‌شود.

لوپوس چیست؟

لوپوس (SLE)، یک بیماری خود ایمنی مزمن است که می‌تواند باعث تورم (التهاب) و درد در بدن شود. هنگامی که شما یک بیماری خود ایمنی دارید، سیستم ایمنی بدن شما با خود مبارزه می‌کند. سیستم ایمنی قرار است با تهدیدات احتمالی برای بدن (مانند عفونت‌ها) مبارزه کند، اما در این مورد، به دنبال بافت سالم می‌رود.

اگر مبتلا به لوپوس هستید، ممکن است درد مفاصل، حساسیت‌های پوستی و بثورات و مشکلات مربوط به اندام‌های داخلی (مغز، ریه‌ها، کلیه‌ها و قلب) را تجربه کنید. بسیاری از علائم شما ممکن است به صورت موجی بیایند و از بین بروند. گاهی اوقات، علائم لوپوس ممکن است خفیف یا قابل توجه نباشد (به این معنی که در حال بهبودی هستند). در مواقع دیگر، ممکن است علائم شدید این بیماری را تجربه کنید که به شدت بر زندگی روزمره شما تأثیر می‌گذارد.

انواع مختلف لوپوس چیست؟

انواع مختلفی از لوپوس وجود دارد. لوپوس اریتماتوز سیستمیک شایع‌ترین است. انواع دیگر لوپوس عبارتند از:

لوپوس اریتماتوز جلدی

این نوع لوپوس پوست را تحت تاثیر قرار می‌دهد. افراد مبتلا به لوپوس اریتماتوز جلدی ممکن است مشکلات پوستی مانند حساسیت به آفتاب و بثورات پوستی را تجربه کنند. ریزش مو نیز می‌تواند از علائم این بیماری باشد.

لوپوس ناشی از دارو

این موارد لوپوس در اثر مصرف برخی داروها ایجاد می‌شود. افراد مبتلا به لوپوس ناشی از دارو ممکن است بسیاری از علائم مشابه لوپوس اریتماتوز سیستمیک را داشته باشند، اما معمولاً موقتی است. اغلب، این نوع لوپوس پس از قطع داروهایی که باعث آن می‌شود، از بین می‌رود.

لوپوس نوزادی

یک نوع نادر از لوپوس، لوپوس نوزادی یک بیماری است که در نوزادان هنگام تولد یافت می‌شود. کودکانی که با لوپوس نوزادی متولد می‌شوند دارای آنتی بادی‌هایی هستند که از مادرشان به آنها منتقل شده است  که یا در زمان بارداری لوپوس داشته یا ممکن است در آینده به این بیماری مبتلا شوند. هر نوزادی که از مادری مبتلا به لوپوس متولد می‌شود به این بیماری مبتلا نخواهد شد.

چه کسانی مبتلا به لوپوس هستند؟

هر کسی ممکن است به لوپوس مبتلا شود. این می‌تواند برای زنان، مردان، کودکان و حتی نوزادان اتفاق بیفتد. این بیماری در زنان بسیار بیشتر از مردان دیده می‌شود و حدود 90 درصد موارد تشخیص داده شده را زنان در سنین باروری تشکیل می‌دهند. کارشناسان در تخمین تعداد افراد مبتلا به لوپوس در ایالات متحده مشکل دارند زیرا تشخیص آن دشوار است. لوپوس دارای طیف گسترده‌ای از علائم است که می‌تواند نشانه‌های دیگر شرایط پزشکی نیز باشد. به همین دلیل، ممکن است افرادی مبتلا به لوپوس وجود داشته باشند که در طول زندگی خود تشخیص داده نشده باشند.

لوپوس نیز در قومیت‌های خاص برجسته‌تر است. زنان آفریقایی-آمریکایی، اسپانیایی تبار، آسیایی و بومی آمریکا همگی بیشتر از زنان قفقازی در معرض ابتلا به این بیماری هستند.

اگر یکی از اعضای خانواده شما مبتلا به لوپوس یا بیماری خودایمنی دیگری باشد، خطر ابتلا به لوپوس نیز افزایش می‌یابد.

لوپوس در زنان

لوپوس در زنان بسیار شایع‌تر است و از هر 10 کیس بیماری لوپوس 9 مورد در زنان اتفاق می‌افتد. اغلب، زنان در سنین 15 تا 44 سال در طول سال‌های باروری خود تشخیص داده می‌شوند. اگرچه علت لوپوس ناشناخته است، تصور می‌شود که هورمون استروژن ممکن است در این بیماری نقش داشته باشد.

لوپوس با بدن چه می کند؟

لوپوس می‌تواند قسمت های مختلف بدن شما را تحت تاثیر قرار دهد. این می‌تواند باعث درد و همچنین عوارض جدی برای اندام‌های اصلی شما شود. از آنجایی که لوپوس یک بیماری خودایمنی است، باعث می‌شود بدن به خود حمله کند. این می‌تواند به مرور زمان منجر به آسیب اندام شود.

قسمت‌هایی از بدن که می‌توانند تحت تاثیر لوپوس قرار گیرند می‌توانند شامل پوست، خون، مفاصل، کلیه‌ها، مغز، قلب و ریه‌ها باشند.

• پوست: مشکلات پوستی یکی از ویژگی‌های شایع لوپوس است. برخی از افراد مبتلا به لوپوس دارای بثورات قرمز روی گونه‌ها و بینی خود هستند. از آنجایی که محل ایجاد این بثورات مانند علائم رایج گرگ است، نام “لوپوس” (گرگ در لاتین) سال‌ها پیش به این بیماری داده شد. سایر مشکلات پوستی که ممکن است رخ دهد شامل بثورات بزرگ قرمز و دایره‌ای است که ممکن است باعث زخم شود (به نام لوپوس دیسکوئید). بثورات پوستی معمولاً با نور خورشید بدتر می‌شوند. ریزش مو و زخم‌های دهان نیز شایع است.
• خون: درگیری خون می‌تواند با یا بدون علائم دیگر اتفاق بیفتد. افراد مبتلا به لوپوس ممکن است کاهش خطرناکی در تعداد گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید خون یا پلاکت‌ها (سلول‌هایی که به لخته شدن خون کمک می‌کنند) داشته باشند. گاهی اوقات، تغییرات در شمارش خون ممکن است منجر به علائم خستگی (تعداد کم گلبول های قرمز خون، کم خونی)، عفونت‌های جدی (تعداد کم گلبول‌های سفید خون)، یا کبودی آسان (تعداد کم پلاکت‌ها) شود. با این حال، بسیاری از افراد علائمی که نشان دهنده ناهنجاری‌های خونی باشد ندارند، بنابراین انجام آزمایش‌های دوره‌ای خون برای تشخیص هر گونه مشکل مهم است. لخته‌های خون با افزایش فراوانی در لوپوس دیده می‌شود. لخته اغلب در پاها (لخته شدن ورید، به نام ترومبوز وریدی عمقی)، ریه‌ها (لخته شدن ریه، به نام آمبولی ریه) یا مغز (سکته مغزی) اتفاق می‌افتد. لخته‌های خونی که در بیماران لوپوس ایجاد می‌شود ممکن است با تولید آنتی بادی‌های آنتی فسفولیپید همراه باشد. این آنتی بادی‌ها، پروتئین‌های غیر طبیعی هستند که ممکن است تمایل خون به لخته شدن را افزایش دهند.
• مفاصل: آرتریت در افرادی که لوپوس دارند بسیار شایع است. ممکن است درد، با یا بدون تورم وجود داشته باشد. سفتی و درد ممکن است به خصوص در صبح ناراحت کننده باشد. آرتریت ممکن است تنها برای چند روز تا چند هفته مشکل ساز باشد یا ممکن است یکی از ویژگی‌های دائمی این بیماری باشد. خوشبختانه، آرتریت معمولا فلج کننده نیست.
• کلیه‌ها: درگیری کلیه در افراد مبتلا به لوپوس به طور بالقوه تهدید کننده زندگی است و ممکن است در نیمی از بیماران لوپوس رخ دهد. مشکلات کلیوی ممکن است زمانی آشکار شود که بیماران لوپوس دچار آرتریت، بثورات، تب و کاهش وزن شوند. در موارد کمتر، بیماری کلیوی ممکن است زمانی رخ دهد که علائم دیگری از لوپوس وجود نداشته باشد. خود بیماری کلیوی معمولاً تا زمانی که در مراحل پیشرفته نباشد علائمی ایجاد نمی‌کند. مهم است که بیماری کلیوی به موقع تشخیص داده شود و به طور مناسب درمان شود. اولین علائم بیماری کلیوی از طریق آزمایش ادرار به نام آنالیز ادرار آشکار می‌شود.
• مغز: خوشبختانه درگیری مغز یک مشکل نادر در افراد مبتلا به لوپوس است. در صورت وجود، ممکن است باعث گیجی، افسردگی، تشنج و به ندرت سکته شود.
• قلب و ریه: درگیری قلب و ریه اغلب به دلیل التهاب پوشش قلب (پریکارد) و ریه‌ها (پلور) ایجاد می‌شود. هنگامی که این ساختارها ملتهب می‌شوند، ممکن است درد قفسه سینه، ضربان قلب نامنظم و تجمع مایع در اطراف ریه‌ها (پلوریت) و قلب (پریکاردیت) ایجاد شود.

علل رخ دادن این بیماری

علت لوپوس در حال حاضر ناشناخته است. محققان هنوز در حال کار برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد دلیل بروز لوپوس هستند. اگرچه علت دقیق آن مشخص نیست، عواملی وجود دارند که ممکن است در این وضعیت نقش داشته باشند. عوامل احتمالی که می‌توانند باعث لوپوس شوند عبارتند از:

تغییرات هورمونی: زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به لوپوس هستند و این می‌تواند تا حدودی به دلیل هورمون‌هایی مانند استروژن باشد. لوپوس اغلب در زنان در سنین باروری (15 تا 44 سالگی) که سطح استروژن بالاتر است، دیده می‌شود.

عوامل محیطی: جنبه‌های مختلف محیط شما نیز می‌تواند خطر ابتلا به لوپوس را افزایش دهد. عواملی مانند میزان نور خورشید که در معرض آن قرار می‌گیرید، داروهایی که مصرف می کنید، ویروس‌هایی که ممکن است در معرض آنها قرار گرفته باشید یا حتی استرس، همگی می‌توانند از علل احتمالی لوپوس باشند. سابقه سیگار کشیدن نیز می تواند یکی از دلایل احتمالی لوپوس باشد.

سابقه خانوادگی شما: ممکن است یک عامل ژنتیکی برای لوپوس وجود داشته باشد. اگر اعضای خانواده شما مبتلا به لوپوس هستند، خطر ابتلا به این بیماری در شما افزایش می یابد.

علائم این بیماری چیست؟

طیف گسترده‌ای از علائم وجود دارد که ممکن است در صورت ابتلا به لوپوس تجربه کنید. همه افراد مبتلا به لوپوس مجموعه‌ای از علائم را ندارند. همچنین، بسیاری از این علائم با آنچه ممکن است با سایر شرایط پزشکی تجربه کنید همپوشانی دارند. این یکی از مشکلات در تشخیص فردی مبتلا به لوپوس است.

علائم لوپوس ممکن است دیر ایجاد شود. ممکن است به مرور زمان متوجه علائم جدیدی شوید. شدت علائم شما نیز می تواند در طول زمان تغییر کند. گاهی اوقات علائم به سختی ممکن است وجود داشته باشند (در زمان بهبودی)، در حالی که گاهی اوقات ممکن است تشدید شوند. شعله‌ور شدن زمانی است که یک علامت به طور ناگهانی شدیدتر از قبل شود.

علائم لوپوس می تواند شامل موارد زیر باشد:

• درد مفاصل
• درد عضلانی
• بثورات
• تب
• حساسیت به نور خورشید
• ریزش مو
• زخم‌های دهان
• خشکی چشم
• خستگی
• درد قفسه سینه
• دل درد
• تنگی نفس
• تورم غدد
• سردرد
• گیجی
• افسردگی
• مشکلات مربوط به کلیه‌ها، قلب یا ریه‌ها
• تشنج
• لخته شدن خون
• کم خونی
• سندرم رینود

راش لوپوس چیست؟

بثورات پوستی یکی از علائم شایع لوپوس است. بثورات ناشی از لوپوس اغلب ناشی از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید است و معمولا از روزها تا هفته‌ها طول می‌کشد. ممکن است روی صورت، دست‌ها یا مچ‌های خود راش داشته باشید. هنگامی که جوش روی صورت خود دارید، معمولاً در سراسر روی بینی و روی هر یک از گونه‌های شما گسترش می‌یابد. به دلیل شکلی که در سرتاسر صورت شما دارد، اغلب به آن “بثورات پروانه‌ای” می‌گویند.

بثورات پوستی می‌تواند ناراحت کننده و خارش باشد. این بثورات گاهی ممکن است پس از مدت کوتاهی محو شوند. با این حال، برخی از بثورات و زخم‌ها روی پوست شما می‌توانند دائمی باشند.

چرا لوپوس باعث ریزش مو می‌شود؟

یکی از عوارض لوپوس می‌تواند آسیب به پوست و ریزش مو باشد. افراد مبتلا به لوپوس ممکن است در اثر بثورات روی پوست و پوست سر خود زخم ایجاد کنند. این می‌تواند باعث نازک شدن و ریزش موهای شما شود. شما همچنین می‌توانید ریزش مو را به عنوان یک عارضه جانبی برخی از داروهایی که لوپوس را درمان می‌کنند، تجربه کنید ریزش مو می‌تواند یکی از عوارض جانبی استروئیدها باشد. اگر موهای شما نازک شده یا می‌ریزد، با پزشک خود صحبت کنید. گاهی اوقات، تغییر داروهای خود می‌تواند به این مشکل کمک کند. پزشک شما همچنین ممکن است استفاده از شامپوهای ملایم (شامپو بچه) را توصیه کند.

چرا لوپوس باعث افزایش یا کاهش وزن می شود؟

بسیاری از افراد مبتلا به لوپوس ممکن است کاهش وزن را تجربه کنند. این می‌تواند ناشی از داروهایی باشد که برای درمان لوپوس استفاده می‌شود یا به دلیل ناراحتی خود بیماری. از طرف دیگر، برخی از افراد اگر متوجه شوند که به دلیل درد مفاصل غیرفعال هستند، ممکن است وزن اضافه کنند. حفظ یک رژیم غذایی سالم در هنگام ابتلا به لوپوس بسیار مهم است. با پزشک خود و احتمالاً یک متخصص تغذیه صحبت کنید تا بهترین رژیم غذایی را برای شما تعیین کند.

لوپوس چگونه تشخیص داده می شود؟

فرآیند تشخیص برای لوپوس می‌تواند طولانی و دشوار باشد. علائمی که ممکن است با لوپوس تجربه کنید می‌تواند با علائم سایر بیماری‌ها همپوشانی داشته باشد. به عنوان مثال، دیابت و آرتریت. بروز علائم لوپوس نیز ممکن است به زمان نیاز داشته باشد و به چالش تشخیص بیماری می‌افزاید.

پزشک شما معمولاً با سابقه خانوادگی شروع می‌کند تا ببیند آیا لوپوس در خانواده شما وجود دارد یا خیر. سپس، ارائه او می‌خواهد در مورد علائمی که تجربه کرده‌اید صحبت کند. پس از صحبت با شما در مورد علائم شما، معمولاً برخی از آزمایشات را انجام می‌دهد. این آزمایش‌ها به دنبال مواردی مانند تعداد کم سلول‌های خونی، کم خونی و سایر ناهنجاری‌ها هستند.

ضمنا یک آزمایش آنتی بادی ضد هسته ای (ANA) نیز انجام دهد. این آزمایش به دنبال آنتی‌بادی‌هایی است در بدن شما که در برابر بیماری‌ها دفاع می‌کنند و می‌تواند نشانه‌ای از ابتلا به یک بیماری خودایمنی باشد. افرادی که مبتلا به لوپوس اریتماتوز سیستمیک هستند معمولاً از نظر ANA مثبت هستند.

مثبت بودن آزمایش آنتی بادی‌های ضد هسته‌ای به تنهایی به معنای ابتلا به لوپوس نیست. تست ANA در اکثر افراد مبتلا به لوپوس مثبت است، اما در بسیاری از افرادی که لوپوس ندارند نیز مثبت است. به همین دلیل، یک ANA مثبت به تنهایی برای تشخیص لوپوس کافی نیست. پزشک شما معمولاً حداقل سه ویژگی بالینی دیگر (از جمله علائم و سابقه خانوادگی) را قبل از تشخیص لوپوس بررسی می‌کند.

درمان

نحوه درمان لوپوس توسط پزشک شما می‌تواند به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد، از جمله:

• علائم و عوارضی که تجربه می‌کنید
• شدت بیماری شما
• سن شما
• نوع داروهایی که ممکن است مصرف کنید
• سلامت عمومی شما
• سابقه پزشکی شما

لوپوس یک بیماری مادام العمر (مزمن) است که نیاز به مدیریت منظم دارد. هدف از درمان این است که علائم شما را بهبود بخشد و میزان آسیبی که بیماری به اندام‌های شما وارد می‌کند محدود شود. متأسفانه، لوپوس غیرقابل پیش بینی است و روشی که این بیماری بر شما تأثیر می‌گذارد می‌تواند در طول زمان تغییر کند. شما باید به طور منظم به پزشک خود مراجعه کنید و برنامه مراقبتی خود را با علائم خود مطابقت دهید.

برخی از افراد با ویژگی‌های خفیف لوپوس ممکن است به درمان محدودی نیاز داشته باشند. این افراد ممکن است علائمی داشته باشند که تحت نظارت و بررسی قرار می گیرند تا از بدتر نشدن آنها اطمینان حاصل شود، اما در حال حاضر نیازی به درمان ندارند. برخی دیگر ممکن است به یک برنامه درمانی تهاجمی نیاز داشته باشند. این افراد معمولاً عوارض جدی‌تری دارند (مانند عوارض قلبی، ریوی یا کلیوی). پزشک شما بهترین گزینه‌های درمانی را بر اساس علائم، عوارض و سابقه پزشکی با شما در میان می‌گذارد.

داروهای رایج لوپوس

داروهایی که می‌توانند برای درمان لوپوس استفاده شوند عبارتند از:

استروئیدها (کورتیکواستروئیدها، از جمله پردنیزون): کرم‌های استروئیدی را می‌توان مستقیماً روی بثورات استفاده کرد. استفاده از کرم‌ها به خصوص برای بثورات خفیف معمولا بی‌خطر و موثر است. استفاده از کرم‌ها یا قرص‌های استروئیدی در دوزهای پایین می‌تواند برای علائم خفیف یا متوسط ​​لوپوس موثر باشد. هنگامی که اندام های داخلی در معرض خطر هستند، می‌توان از استروئیدها در دوزهای بالاتر نیز استفاده کرد. متأسفانه، دوزهای بالا نیز به احتمال زیاد عوارض جانبی ایجاد می‌کنند.

هیدروکسی کلروکین (Plaquenil®): این دارو معمولاً برای کمک به مدیریت مشکلات خفیف مرتبط با لوپوس، مانند بیماری پوست و مفاصل استفاده می‌شود. همچنین برای درمان خستگی و زخم‌های دهان استفاده می‌شود.

آزاتیوپرین (Imuran®): دارویی که در اصل برای جلوگیری از پس زدن اندام های پیوندی استفاده می‌شود، معمولاً برای درمان ویژگی‌های جدی تر لوپوس استفاده می‌شود.

متوترکسات (Rheumatrex®): این دارو یکی دیگر از داروهای شیمی درمانی است که برای سرکوب سیستم ایمنی استفاده می‌شود. استفاده از آن به طور فزاینده‌ای برای بیماری‌های پوستی، آرتریت و سایر انواع بیماری‌های غیر تهدید کننده زندگی که به داروهایی مانند هیدروکسی کلروکین یا دوزهای پایین پردنیزون پاسخ نداده اند محبوب می‌شود.

سیکلوفسفامید (Cytoxan®) و مایکوفنولات موفتیل (CellCept®): این داروها داروهای شیمی درمانی هستند که اثرات بسیار قدرتمندی در کاهش فعالیت سیستم ایمنی دارند. آنها برای درمان اشکال شدیدتر لوپوس، به ویژه لوپوس که بر کلیه‌ها تأثیر می‌گذارد، استفاده می‌شود.

بلیموماب (Benlysta®): این دارو یک آنتی بادی مونوکلونال است که فعالیت گلبول‌های سفید خون (لنفوسیت‌ها) را که اتوآنتی بادی می‌سازند، کاهش می‌دهد. اتوآنتی بادی‌ها مهم هستند زیرا باعث آسیب بافتی می‌شوند. بلیموماب برای درمان لوپوس استفاده می‌شود که کلیه‌ها را درگیر نمی‌کند و به انواع دیگر درمان‌ها پاسخ نداده است.

ریتوکسیماب (Rituxan®): این دارو همچنین یک آنتی بادی مونوکلونال است که فعالیت گلبول‌های سفید خون (لنفوسیت‌ها) را که اتوآنتی بادی می‌سازند، کاهش می‌دهد. گاهی اوقات برای درمان لوپوس استفاده می‌شود که به انواع دیگر درمان‌ها پاسخ نداده است.

سئوالات متداول

جمع بندی

اگر علائم لوپوس را تجربه می‌کنید، با پزشک خود تماس بگیرید. تشخیص لوپوس به دلیل طیف وسیعی از علائم و نحوه ایجاد آهسته علائم در طول زمان ممکن است زمان زیادی طول بکشد. تشخیص اولین قدم برای مدیریت این بیماری و بهبود کیفیت زندگی شما بسیار مهم است.

admin