پارامترهای اقتصادی مهم‌ترین ابزارهای سرمایه گذاران و صاحبان کسب‌وکار جهت تحلیل بازارها و تصمیم‌گیری‌های مهم اقتصادی هستند. لذا دسترسی و دانش تحلیل این پارامترهای مهم اقتصاد کلان بسیار اهمیت دارد. در اقتصاد جهانی این آمارها در تاریخ‌های مشخص شده از قبل و در ساعات معین در قالب تقویم اقتصادی منتشر می‌گردد که بعضا در زمان اعلام بازارهای مالی دچار نوسانات شدید می‌شوند. ولی متاسفانه در ایران به دلیل مسائل سیاسی نه تاریخ مشخص برای انتشار داده‌ها وجود دارد و نه داده دقیق از سوی سازمان‌های بی طرف اعلام می‌گردد. با این حال با بررسی اندک اطلاعات موجود می‌توان تصمیمات مهم را بهتر گرفت. در این مقاله از اصطلاحات بین المللی این داده‌ها استفاده می‌شود تا خوانندگان بتوانند علاوه بر تحلیل داده‌های ایران بتوانند داده‌های جهانی را نیز رصد نمایند: لازم به ذکر است که به دلیل گستردگی و روابط بین شاخص‌های مختلف صرفا به تعریف این پارامترهای مهم اقتصاد کلان می‌پردازیم:

شاخص cpi (customer price index): این شاخص نشان‌دهنده میزان تورم است. در محاسبه این شاخص سبدی از محصولات و خدمات در نظر گرفته می‌شود و میزان افزایش یا کاهش قیمت محصولات این سبد در هر ماه نسبت به ماه مشابه در سال قبل محاسبه می‌شود. بالا رفتن این شاخص نشان از افزایش قیمت‌ها و بالعکس دارد

تولید ناخالص داخلی Gross Domestic Product) GDP): این شاخص نشان‌دهنده پویایی اقتصادی و وضعیت تولید یک کشور است که به صورت سالیانه و یا فصلی محاسبه می‌گردد. تعریف این شاخص از این قرار است: میزان درآمد ناشی از تولید محصولات و خدمات در داخل کشور در بازه زمانی معین.

نرخ بیکاری (Unemployment rate): نسبت افراد بیکار که در سن کار قرار دارند به افراد شاغل به درصد نرخ بیکاری را تشکیل می‌دهد. در محاسبه این شاخص استانداردهای متفاوتی وجود دارد که سن کار و تعریف کار در آن‌ها مختلف است. به عنوان مثال در دوره ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد این آمارها همواره رو به رشد و مثبت منتشر می‌گردید و دلیل اختلاف این آمارها با آنچه مردم در جامعه می‌دیدند تغییر در تعریف شغل و شاغل بود.

نرخ بهره (funds rate): همانگونه که در مقاله سیاست های پولی و مالی چیست گفته شد نرخ بهره از ابزارهای بانک مرکزی در کنترل تورم و بیکاری است. از دید سرمایه گذاران و صاحبان کسب‌وکار این داده ملاک تصمیم گیری برای اخذ وام و خرید تجهیزات جدید می‌باشد. نرخ بهره درصد سود اخذ شده از بانک‌های خصوصی توسط بانک مرکزی می‌باشد. بسیاری تصور می‌کنند این شاخص همان سود یا بهره بانکی است در حالی که این دو متفاوت هستند.

تراز تجاری (trade balance): یکی دیگر از پارامترهای مهم اقتصاد کلان تراز تجاری است. به میزان نسبت صادرات یک کشور به واردات تراز تجاری گفته می‌شود. تراز مثبت نشان از بیشتر بودن صادرات نسبت به واردات و تراز تجاری منفی نشان‌دهنده از واردات بیشتر می‌باشد. در اغلب موارد تراز تجاری مثبت مطلوب دولت‌ها است بجز در شرایطی که تورم از ناحیه تولید در کشور ایجاد شود؛ در این صورت واردات می‌تواند بالانس قیمتی و بهره وری در بنگاه‌های کم بازده را افزایش دهد.

سرعت گردش پول (money flow rate): این شاخص همانطور که از نامش پیداست میزان سرعت گردش و چرخش پول را در اقتصاد نشان می‌دهد. علی رغم اهمیت بالای این شاخص، در محافل سیاسی و اقتصادی کمتر به آن پرداخته می‌شود. برای درک بهتر اهمیت این شاخص یک مثال معروف اقتصادی را می‌زنیم:

روزی فردی وارد یک هتل می‌شود و از صاحب هتل تقاضای اتاق جهت اقامت می‌نماید. هزینه اتاق که 100 دلار است را پرداخت می‌کند. صاحب هتل پس از دریافت این مبلغ بدهی خود به آشپز هتل را پرداخت می‌کند. آشپز هم که به دامدار بدهی داشت 100 دلار بدهی خود را می‌دهد. دامدار نیز به صاحب هتل که زمینی از او اجاره کرده بود بدهکار بود و آن صد دلار را به صاحب هتل می‌دهد. در این حین مشتری هتل که از اتاق خود ناراضی بود هتل را ترک و پول خود را پس می‌گیرد. در این جا هرچه پول وارد چرخه شد به همان مقدار خارج گردید ولی بدهی همه پرداخت شد!! این موضوع اهمیت سرعت گردش پول را شفاف‌تر می‌سازد.

شاخص (parchasing manager index) pmi: این شاخص با نظر سنجی از 400 شرکت در بخش خصوصی با گردش‌های مالی متفاوت در خصوص میزان خرید و تولیدات و انبارهای شرکت بدست می‌آید. این شاخص جزء شاخص‌های پس‌رو است. یعنی اثرات آن دیرتر در اقتصاد دیده می‌شود. افزایش این شاخص نشان از افزایش CPI در ماه‌های آتی دارد.

alirezahamzavian

رشته تحصیلی : مهندسی مکانیک در طراحی جامدات
تحلیلگر بازارهای مالی
مشاور سرمایه گزاری در بازار های نزدک و کریپتو