حیوانات خانگی هم مانند همه موجودات زنده دیگر نیاز اساسی به مراقبت‌های ویژه دارند. یکی ازدغدغه‌های اصلی شما در هنگام نگهداری از حیوانات خانگی، احتمالا عقیم‌سازی حیوانات خانگی است. احتمالا خیلی از شما این سوال را داشته باشید که آیا اصلا عقیم‌سازی کار درستی هست یا نه؟ و یا اینکه عقیم سازی حیوانات خانگی ضروری است یا نه؟ در قدم اول باید بگوییم عقیم‌سازی حیوانات خانگی بسیار واجب و ضروری است و حالا اگر تصمیم به عقیم‌سازی حیوان خانگی خود گرفتید، باید زمان درست انجام این کار را بدانید و از تمام شرایط و مطالب مرتبط با این موضوع آگاه شوید. برای این کار بهتر است با یک دامپزشک صحبت کنید و از او مشاوره بگیرید. در این مقاله قصد داریم به توضیح همه چیز درباره عقیم‌سازی حیوانات خانگی بپردازیم. پس به شما پیشنهاد می‌کنم تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

عقیم‌ سازی حیوانات خانگی

عقیم‌سازی حیوانات خانگی، در واقع یک عمل جراحی رایج است که تحت بیهوشی عمومی توسط دامپزشکان انجام می‌شود. در سگ‌ها و گربه‌های ماده این عمل جراحی، عقیم‌سازی یا ovariohysterectomy نامیده می‌شود و شامل برداشتن رحم و تخمدان‌ها می‌شود. در سگ‌ها و گربه‌های نر، عمل جراحی اخته نامیده می‌شود – و شامل برداشتن هر دو بیضه است. با عقیم‌سازی حیوانات به طور دائم و همیشگی از تولید مثل حیوانات جلوگیری می‌شود. عقیم سازی زیر نظر دامپزشک و تحت شرایط استریل و کاملا حرفه‌ای و بهداشتی صورت می‌گیرد. ممکن است با خودتان فکر کنید که چرا این کار ضروری است، و یا شاید حتی فکر کنید که این کار ناشایست و نادرستی است. ولی اینطور نیست. در واقع با این کار از انفجار جمعیت وحشتناک حیواناتی مانند سگ و گربه جلوگیری می‌شود. البته این یکی از دلایل آشکار و مهم برای عقیم‌سازی حیوانات است. در ادامه به دلایل و فواید عقیم سازی حیوانات می‌پردازیم.

روش‌های عقیم‌ سازی حیوانات خانگی

حالا که با مفهوم عقیم‌سازی حیوانات خانگی و دلایل و فواید آن آشنا شدید، در این قسمت شما را با روش‌های عقیم‌سازی حیوانات خانگی آشنا خواهیم کرد. روش‌های عقیم‌سازی در حیوانات خانگی در ماده‌ها و نرها متفاوت است. در حیوانات ماده عقیم‌سازی به سه روش باز، بسته و تزریق واکسن اتفاق می‌افتد. بطور معمول از روش باز استفاده می‌شود. در این روش پزشک یا جراح، به اندام‌های جنسی از طریق شکاف دسترسی پیدا می‌کند و جراحی را انجام می‌دهد. اگر حیوان خانگی شما بالغ باشد، پزشک تصمیم به برداشت رحم و هر دو تخمدان می‌گیرد. ولی اگر سگ یا گربه شما جوان باشد، پزشک به برداشتن هر دو تخمدان اقدام می‌کند. ممکن است بعضی وقت‌ها، جراح رحم و یک تخمدان را بردارد. ممکن است با دامپزشک تمایل داشته باشید که تغییری در سطح هورمون‌های جنسی حیوان خانگی شما به وجود نیاید که در این روش جراح اقدام به بستن لوله فالوپ می‌کند. روش دیگری هم برای عقیم‌سازی حیوانات ماده وجود دارد، که به روش بسته یا لاپاروسکوپی معروف است. در روش بسته جراح اقدام به برداشتن تخمدان‌ها می‌کند، و این کار را از طریق ایجاد دو شکاف کوچک نیم یا یک سانتی متری انجام می‌دهد. البته این روش بسیار گران قیمت است. راه سوم دیگری هم وجود دارد، که آن هم تزریق واکسن است. در این روش به حیوان خانگی شما واکسن تزریق می‌کنند، و از این طریق موجب عقیم‌سازی حیوانات می‌شوند. تزریق واکسن می‌تواند باعث عقیم‌سازی حیوانات از 22 ماه تا 7 سال شود. اینکه در چند ماهگی یا چند سالگی این تزریق انجام شود، به نژاد حیوان خانگی شما بستگی دارد.

و اما عقیم‌سازی در حیوانات خانگی نر به چه صورت است؟ معمولا جراحان برای عقیم‌سازی حیوانات خانگی نر، تصمیم به برداشتن هر دو بیضه می‌گیرند و هر دو بیضه کاملا حذف می‌شوند. روش دیگری برای عقیم سازی حیوانات خانگی نر وجود دارد، که به وازکتومی معروف است. در این روش جراح یا پزشک، وازدفران را می‌برد و یا گره می‌زند. در واقع اگر نخواهید که در سطح هورمون‌های جنسی حیوان خانگی خود تغییری ایجاد نکنید، این روش را با مشورت با پزشک می‌توانید انتخاب کنید. چون ممکن است تنها هدف شما جلوگیری از تولد حیوانات ناخواسته باشد. در حیوانات خانگی نر بهتر است قبل از بلوغ خیلی زود تصمیم به عقیم‌سازی حیوان خانگی خود بگیرید.

دلایل و فواید عقیم ‎سازی حیوانات خانگی

در این قسمت می‌خواهیم به بررسی دلایل و فواید عقیم‌سازی حیوانات خانگی بپردازیم. اولین دلیل سلامت حیوان خانگی شماست. در حقیقت با عقیم‌سازی حیوانات خانگی، سلامت حیوانات خانگی خود را تضمین می‌کنید. با این کار باعث آرامش و سلامت حیوان خانگی خود می‌شوید. مثلا عقیم‌سازی گربه‌ها احتمال پرسه زدن و درگیرشدن آن‌ها در دعوا را کاهش می‌دهد. عقیم‌ سازی حیوانات خانگی همچنین از بروز رفتا‌رهایی مانند زوزه کشیدن در گربه‌ها جلوگیری می‌کند و برخی از رفتارها مانند پرخاشگری و غرایز سرگردان را در سگ‌ها و گربه‌های نر کاهش می‌دهد. به عبارتی دیگر عقیم‌سازی حیوانات خانگی باعث آرام کردن رفتارهای تهاجمی در آن‌ها می‌شود.  

در قدم بعدی عقیم‌سازی حیوانات خانگی را توصیه می‌کنیم، چون از بارداری ناخواسته در سگ‌ها و گربه‌های ماده جلوگیری می‌کند. مثلا یک جفت گربه عقیم نشده، همراه با فرزندانشان، می‌تواند طی ۷ سال ۴۲۰۰۰۰ بچه گربه را به وجود آورد! یک جفت سگ عقیم نشده نیز با فرزندان خود می‌تواند منجر به تولید ۴۳۷۲ توله سگ در همان بازه زمانی شود و این اصلا خوب نیست. از طرفی دیگر، برای حیوانات فرقی ندارد که یک جفت سالم یا ولگرد انتخاب کنند، که در این جریان احتمال دچارشدن به عفونت در حیوانات بیشتر می‌شود و هم اینکه باعث افزایش جمعیت سگ‌ها و گربه‌های ولگرد و آواره می‌شود. به طور کلی، عقیم‌سازی از زاد و ولد غیرضروری جلوگیری می‌کند و تعداد تولدهای ناخواسته را کاهش می‌دهد. شاید برای شما جالب باشد، که سگ‌های ماده هم مانند انسان‌ها دچار خون‌ریزی می‌شوند، که بسیار سخت است. شما با عقیم‌سازی حیوانات از خون‌ریزی آن‌ها جلوگیری می‌کنید. دوره قاعدگی در حیوانات با مشکلات زیادی همراه است، که به حیوان خانگی شما استرس وارد می‌کند. در این مدت آن‌ها به مراقبت زیادی نیاز دارند. علاوه بر این، افزایش ادرار، عصبی شدن، حواس‌پرتی و هوشیاری از روی ناراحتی می‌تواند باعث کم شدن انرژی سگ‌های ماده و بی حالی آن‌ها شود.

در سگ‌ها و گربه‌های ماده فواید عقیم‌سازی برای سلامتی شامل کاهش خطر تومورهای پستانی، پیشگیری از بیماری‌های پزشکی مانند رحم آلوده (به نام پیومتر) و از بین بردن خطر سرطان‌های تخمدان و رحم است. عفونت رحمی در گربه‌ها، در 90 درصد گربه‌ها می‌تواند کشنده باشد. اگر حیوان خانگی خود را قبل از اولین دوره قاعدگی عقیم کنید، درصد ابتلای آن را به تومورهای پستان به 0 درصد کاهش می‌دهید، و اگر این کار را تا قبل از دومین دوره قاعدگی در آن‌ها انجام دهید، احتمال دچار شدن به عفونت را به 23 درصد می‌توانید کاهش دهید. یعنی هرچه زودتر این کار را انجام دهید، بسیار بهتر است. در سگ‌ها و گربه‌های نر، فواید عقیم‌سازی برای سلامتی شامل کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های پروستات و تومورهای اطراف مقعد است و خطر ابتلا به سرطان بیضه را از بین می‌برد. وقتی که مایع منی در حیوانات نر تشکیل می‌شود، و خارج هم نمی‌شود، باعث وارد کردن فشار به بیضه‌ها می‌شود و حیوان خانگی شما دچار درد شدید می‌شود. عقیم‌سازی با روش خارج کردن بیضه‌ها خطر ابتلا به سرطان پروستات را در آن‌ها به 0٪ کاهش می‌دهد.

 عوارض و معایب عقیم‌سازی حیوانات خانگی

اما حالا بهتر است عوارض و معایب عقیم‌سازی حیوانات خانگی را بدانیم. درست مثل هر عمل جراحی که هم فواید بسیار دارد، و هم مضراتی دارد، عقیم‌سازی حیوانات هم از این قاعده مستثنا نیست. ولی برای یک تصمیم‌گیری بهتر است هم مضرات و هم فواید یک کاری را بدانید. ممکن است بعد از عمل جراحی عقیم‌سازی، حیوان خانگی شما دچار عفونت یا خون‌ریزی شود. از دیگر خطرات عقیم‌سازی حیوانات خانگی می‌توان به عوارض ناخواسته بیهوشی و در بعضی موارد به مرگ اشاره کنیم. البته شما خیلی کم در صورت شرایط وخیم شاهد مرگ حیوان خانگی خواهید بودید؛ اما اگر حیوان خانگی شما سالم باشد، به راحتی این عمل را پشت سر می‌گذارد. در بعضی موارد عقیم سازی حیوانات ممکن است اختلالاتی در یادگیری، چرخه خواب و بیداری و بی‌اختیاری ادرار به وجود بیاورد. از دیگر عوارض عقیم‌سازی حیوانات خانگی، افزایش وزن و چاقی، افزایش خطر ابتلاء به سرطان‌های همانژیوسارکوم، دستگاه ادراری، لنفوم، پروستات استئوسارکوم، دیسپلازی مفصل لگن و آلوپسی پاسخ دهنده به هورمون هستند. در پایان باید اضافه کنیم، که این عوارض همه در شرایطی که حیوان خانگی شما سالم نباشد، اتفاق می‌افتد. ولی فواید عقیم‌سازی حیوانات، بسیار بیشتر و تاثیرگذارتر از مضرات احتمالی این کار هستند. برای تصمیم گیری به این نکته هم توجه کنید. ممکن است خیلی از شما فکر کنید که این عمل جراحی بسیار دردناک و خطرناک است؛ اما باید بگوییم که چون حیوان خانگی شما بیهوش است دردی حس نمی‌کند و بعد از 24 تا 48 ساعت بهبود می‌یابد. اگر با خود فکر می‌کنید که این کار هزینه زیادی دارد، باید اشاره کنیم که این در واقع باعث جلوگیری از هزینه‌های اضافی احتمالی مانند تولد ناخواسته و احتمالی چند توله سگ و بچه گربه می‌شود.

خلاصه

بسیاری از افراد امروزه به دنبال داشتن و نگهداری از یک حیوان خانگی هستند. اما ممکن است دغدغه‌ها و سوال‌های زیادی در مورد مسائل مربوط به نگهداری از حیوانات خانگی خود داشته باشند. یکی از مهم‌ترین سوالاتی که ممکن است ذهن شما را به خود مشغول کرده باشد، عقیم‌سازی حیوانات خانگی و مواردی از این قبیل باشد. از این رو تصمیم به نوشتن این مقاله گرفته‌ایم. عقیم‌سازی حیوانات خانگی بسیار مهم و اجتناب‌ناپذیر است و با وجود مضراتی که این عمل ممکن است داشته باشد، کفه ترازو در فواید این عمل بسیار سنگین‌تر است. یک روش بسیار ایمن و رایج در عقیم سازی حیوانات این است که شما نکاتی را از پیش در ذهن داشته باشید که به شما کمک کند دلیل و نحوه عقیم‌سازی را ارزیابی کنید. به عنوان سرپرست حیوان این یکی از مهم‌ترین انتخاب‌های شما برای سلامتی حیوان خانگی‌تان است. به یاد داشته باشید برای اطمینان بیشتر، قبل از هر اقدامی با دامپزشک صحبت کنید و مشاوره بگیرید. چون عقیم‌سازی و مطالب مرتبط با آن در حیوانات مختلف و نژادهای مختلف، متفاوت است. در پایان از شما بابت همراهی ما تا انتهای این مقاله تشکر می‌کنیم.