واژه سرور در زبان فارسی نیز به همین اسم خوانده میشود. در پاسخ به سوال سرور چیست میتوانیم بگوییم که کامپیوتر همیشه روشن و قدرتمندی است که کاربران انتظار دارند در زمانهای مختلف به درخواستهای آنها پاسخ بدهد. تاریخچه سرورها به سال 1981 برمیگردد.
هنگامی که دسترسی به یک سرور به یک شبکه داخلی محدود میشود، به آن سرور شبکه میگویند. یعنی تمامی کامپیوترهای این شبکه از سرور فرمان میگیرند و به کمک آن نیازهای شبکه خود را برطرف میکنند.
حال اگر وسعت این شبکه را کمی بیشتر و متشکل از تمامی کامپیوترهایی که از طریق اینترنت به هم متصل میشوند در نظر بگیریم با گروه بسیار بزرگی از کامپیوترهای همیشه روشن و در دسترس از طریق اینترنت مواجه میشویم. سرورهای اینترنتی اطلاعاتی را در اختیار کاربران قرار میدهند که در هر زمانی از شبانه روز در اینترنت جستجو میشود.
بعد از این قسمت که یک تعریف کلی از معنای سرور است میخواهیم سخت افزار سرور را بررسی کنیم.
فهرست
استفاده از سرور با یک مثال ساده
همانطور که میدانید چندین مرورگر از جمله کروم، موزیلا فایرفاکس، اپرا و… وجود دارد که همگی آنها توسط کاربران استفاده میشوند. زمانی که در مرورگر خود به دنبال چیزی هستید (مثلاً مرورگر کروم) در این صورت درخواست خود را به مرورگر ارسال میکنید و این مرورگر به سرور مربوطه رفته و اطلاعات و دادههای لازم را از آن میگیرد و به شما تحویل میدهد.
منابع سخت افزاری سرور چیست؟
با توجه به اینکه اکنون میتوانید به راحتی به این سوال که منظور از سرور چیست پاسخ دهید بد نیست به موضوع دیگری اشاره کنیم که به چیستی منابع سخت افزاری یک سرور اشاره دارد. سوال اصلی این است که منابع سخت افزاری سرور و تنظیمات سرور چیست و چگونه انجام می شود؟
سرور از قطعات خاصی از سختافزار تشکیل شده است که انتظار میرود بالاترین پردازش و عملکرد را داشته باشند. سرورها معمولاً از پردازندههای قدرتمند با چندین هسته فیزیکی و مجازی، رم بالا و فضای هارد دیسک چند ترابایتی تشکیل شدهاند.
با توجه به این میزان قدرت و کارایی، سرور باید در فضایی نگهداری شود که به صورت 24 ساعته روشن و بدون وقفه به اینترنت متصل باشد. استفاده از سرور با توجه به این ساختار و پاسخ به درخواستهای چند کاربر منطقی است.
مرکز داده چیست؟
در اینترنت یکی از مهمترین فاکتورهای دریافت خدمات سرور، ثبات است. در اینجا به اختصار به این مورد اشاره میکنیم.
دامنههای ویژه در سرتاسر جهان که مراکز داده نامیده میشوند، برای نگهداری سرورهایی ساخته شدهاند که بر کیفیت شبکه، پشتیبانی اجزا و نرم افزار تمرکز دارند. این دیتاسنترهای تخصصی شرایط استفاده از سرورها را به دور از خرابی و سایر مشکلات فراهم می کنند.
بنابراین “مرکز داده” مکانی است که صدها یا هزاران کیس سرور (که برای ذخیره و پردازش اطلاعات مهم در شبکه استفاده می شود) در رکها، قفسها و اتاقهای مختلف را در خود جای میدهد. ساختمان مرکز داده از بخشهای مختلفی مانند اتاق کنترل، اتاق سرور، ژنراتورها، تجهیزات خنککننده، انبار سختافزار، اتاق ذخیرهسازی UPS و باتری، اتاق ذخیرهسازی اطفاء حریق و اتاق مدیریت شبکه تشکیل شده است. این بخش ها با توجه به نیاز، طراحی، امکانات و زیرساخت برای هر مرکز داده کاملاً متفاوت خواهند بود.
سیستم عامل سرور چیست؟
سرورها نرم افزار و سیستم عامل مخصوص به خود را دارند که روی این کامپیوترها نصب میشوند. اینها شامل سیستم عاملهای سرور، سیستم عاملهای مختلف توزیع لینوکس و ویندوز سرور است.
همچنین از نظر ساختاری هنگام خرید سرور اختصاصی خارجی باید بدانید که سرورها به سه دسته Tower، Rack و Blade تقسیم میشوند. Rack and Blade بیشتر در محیطها و شبکههای بزرگ مانند ISPها استفاده میشود. این سرورها باید به صورت شبانهروزی کار کنند. به همین دلیل از بهترین روشها برای نگهداری و خنک سازی آنها استفاده میشود. به همین دلیل هنگام نصب سیستم عامل سرور باید به اپلیکیشن سرور و نرمافزاری که بر روی آن نصب میشود توجه کرد. برای فروش تجهیزات شبکه در فروشگاه رادین سیستم کلیک کنید.
انتخاب یک سرور مناسب: انتخاب سرور مناسب مساله ای بسیار مهم و تاثیرگذار در هر کسب و کاری است. این موضوع نیازمند دانش و تخصص بالایی است. برای همین منظور ما در این مقاله مطالب مهم و ضروری اولیه برای خرید یک سرور مناسب را به شما میآموزیم تا با مطالعه آن در زمینه ی چگونگی انتخاب یک سرور مناسب، آگاهی لازم را به دست آورده و با خیال راحت، سرور خود را انتخاب کنید.
برای انتخاب یک سرور مناسب برای هر کسب و کار ، مهمترین و اصلی ترین سوال این است که چه سروری برای کسب و کار من مناسب تر است؟ برای پاسخ به این سوال نیاز به دانستن مطالب اولیه در مورد سرور ها و انواع و ویژگیهای آنها است. در ادامه به توضیح هر یک از این فاکتورها خواهیم پرداخت.
برای مشخص کردن این موضوع که چه سروری مناسب کسب و کار من است، بهتر است با افراد زیر مشورت کرده تا انتخاب راحت تری داشته باشید.
نخست مدیر مجموعه یا سازمان، زیرا این فرد خط مشی کلی کسب و کار را میداند و از این که چه سرویسی در آینده قرار است ارائه شود اطلاع دارد.
دوم مدیر مالی، زیرا این فرد از بودجهای که میتوان برای خرید سرور صرف نمود اطلاع است و با مشورت با این فرد خواهید فهمید که چه مقدار بودجه برای خرید سرور در اختیارخواهید داشت تا بهتر بتوانید تصمیم بگیرید.
مدیر یا مسئولIT، زیرا این فرد جزئیات فنی مورد نیاز را میداند. و از نیازهای IT مجموعه یا سازمان اطلاع دارد.
مرحله اول:
در اولین قدم باید طرح کسب و کار مشخص شود. طرح کسب و کار خود را به درستی و دقیق تعیین کنید و برای این کار زوایای دقیقی از کسب و کار خود را مشخص کنید:
دنبال چه کارایی از سرورخود هستید؟
چه ویژگیهایی برای شما مهم است و در کسب وکارتان تغییر ایجاد میکند؟
چالش اصلی شما برای خریدسرور چیست؟
کسب و کار شما در چه مرحلهای قرار دارد و در آینده به کجا میرسد؟
کدامیک برای شما مهم است: سرعت و انعطاف پذیری، هزینه و سود، ریسک، تجربه کارمند و یا تجربه
مشتری؟
انواع کسب و کار:
کسب و کارها را میتوان به دسته های زیر تقسیم کرده است:
کسب و کارهای کوچک و متوسط
انترپرایزها
تامین کنندگان سرویس
OEM
در راهنمای خرید سرور قدم اول این است که با استفاده از نوع و وسعت کسب وکار، مسیر و هدف IT خود را مشخص کنید. استارتاپها، شرکتها و سازمانها در طول عمر خود معمولا دارای مراحل زیر هستند:
مرحله آغاز
مرحله رشد
مرحله توسعه
اگر کسب و کارتان در مرحله شروع قرار دارد، به موارد زیر توجه کنید:
اهداف رشد کسب و کار
برنامه برای جذب مشتریان جدید و نگهداشتن مشتریان موجود
امکان رشد در سازمان شما و زیرساختهای منعطف برای تغییر نیازها و رشد کسب و کار
مدیریت نیازهای رشد بدون اضافه کردن پیچیدگی ها
مدیریت دستگاههای سیار
بهبود بهرهوری کارمندان
اگر کسب و کارتان در مرحله رشد قرار دارد، به موارد زیر توجه کنید:
بالا رفتن بهرهوری پرسنل
مهمترین دارایی های سازمان
مدیریت پرسنل
محافظت در زمان قطع زیرساخت ها
اگر کسب و کارتان در مرحله توسعه قرار دارد، به موارد زیر توجه کنید:
آخرین باری که به آخرین تکنولوژی سرور آپگرید شدهاید
بررسی استوریج
منعطف بودن معماری شبکه برای امنیت در رشد کسب و کار
تحلیل آماری ساده
مرحله دوم:
در گام دوم بودجهای که برای خرید سرور در نظر گرفته شده را مشخص میکنیم. مدیر مالی احتمالا بخش فنی موضوع را متوجه نمیشود بنابراین باید بتوانیم نیازهای مالی شرکت را مطابق با نیازهای فنی آن بیان کنیم.
راهکارها باید سود اقتصادی واضح داشته باشند.
افراد، ریال و تومان را میشناسند نه بیت و بایت.
برای رسیدن به این اهداف باید از ابزار محاسبه اقتصادی TCO استفاده شود که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم. مواردی از TCO که در خرید سرور مطرح میشود، شامل موارد زیر است:
سخت افزار سرور
نرم افزار و لایسنسهای مورد نیاز
هزینههای انسانی(بخش فنی و پشتیبانی سرور)
هزینههای مکانی(محل نگهداری سرور و دیتا سنتر)
هزینههای سرویس(تعمیرات و عیبیابی سرور)
هزینههای اجرا، مدیریت و نگهداری زیرساخت
مرحله سوم:
در گام سوم و آخر باید به سراغ متخصصین شبکه و مدیران IT برویم. میتوان ایدهآل مدیران IT را به صورت زیر دسته بندی کرد:
انجام کارهای روزانه به سادگی
افزایش سرعت عملیات
کاهش ریسک پروژه
ارائه خدمات متمایز
کاهش هزینههای نگهداری یاOPEX
وجود راهکارهای پردازشی متنوع
کاهش پیچیدگی مدیریت و اتوماتیک شدن آن
نتیجه این موارد، افزایش سرعت سرویس است که افزایش سرعت سرویس نتایج زیر را به دنبال دارد:
کاهش زمان دریافت سرویس، کاهش هزینهIT، افزایش درآمد تجاری و افزایش کارایی و بهرهوری سیستم تهیه منابع مورد نیاز به طور اتوماتیک، برآورده شدن نیازهای تجاری در چند ثانیه، بالا آمدن سیستم ها به جای چند دقیقه در چند ثانیه پس در کل، یعنی باید محاسبه درست و باصرفه و مناسب با محیط کاری ارائه شود و بتواند همراه با رشد کسب و کار و نیازهای آن رشد کند.
مواردی که ادمین برای انتخاب سرور مناسب باید توجه کند:
تعداد کارمندان
مشکلات در شبکه (چه سرویسی از سرور میخواهید)؟
سرعت رشد کسبوکار در آینده
عملکرد مورد نظر
نرمافزارهای مورد استفاده
سرعت پردازش اطلاعات (پردازنده مناسب)
حافظه و RAM
هارد
لازم به ذکر است حجم اطلاعاتی را که در حال حاضر دارید و میزان اطلاعاتی که در آینده اضافه خواهد شد را حساب کنید. (پیشنهاد میشود میانگین ذخیره اطلاعات را در ۲۴ ماه یا ۳۶ ماه محاسبه کنید)
RAIDمورد استفاده
RAID کنترلر
تعداد پورت شبکه
سیستمعامل مورد استفاده
برای سرور چه فضایی در اختیار داریم؟ آیا قابلیت Extend شدن فضا وجود دارد؟ مقدار رشد در آینده مثلا یک سال آتی چقدر است؟ میخواهید سرورتان ایستاده باشد یا رکمونت؟ اگر فضا کم است،Blade و Synergy استفاده شود. مشخص کنید که چقدر فضای فیزیکی لازم است به زیر ساخت شبکه خود اختصاص دهید (امروز یا در آینده). سرورهای ایستاده سرورهای مناسبی هستند اما اگر از لحاظ فضا به طور جدی دچار محدودیت هستید، یک سرور رکمونت، انتخاب بهتری است.
هزینه
ادمین شبکه میتواند به طور کلی در ۶ مرحله زیر به تصمیم نهایی خود برسد و سرور مناسب را انتخاب کند:
فضای مورد نیاز سرور
پیاده سازی و نصب
مدیریت
پاور و کولینگ
ارتباطها و کابلکشیها
هزینه که در سازمانها دو دستهاند: CAPEX یا هزینههای خرید و OPEX یا هزینههای نگهداری
اگر این ۶ مورد را در کنار دستهبندی سازمانها قرار دهیم، میتوانیم نوع سرور مورد نیاز خود را تعیین کنیم. به صورت بسیار خلاصه و گزیده دستهبندیهای سرورهای پرولیانت اچ پی به صورت زیر بیان میشود تا برداشت درست و مناسبی از تصویر زیر داشته باشیم:
سرورهای ML عموما برای سازمانهای کوچک و بعضی برای سازمانهای متوسط مانند شعبه یک بانک
سرورهای DL عموما برای سازمانهای متوسط و بعضی برای سازمانهای کوچک
سرور Blade برای سازمانهای بزرگ مانند دیتاسنترهای سازمانهای بزرگی مثل ثبت احوال، ثبت اسناد و نیروی انتظامی. در دیتاسنترهای بزرگ میتوان از سرورهای Apollo و Moonshot نیز استفاده کرد.
به عنوان مثال، خرید ML و DL در تعداد کم، CAPEX پایینی دارد اما OPEX آنها وقتی تعداد زیاد میشود بسیار بالا میرود. در نتیجه برای پایین آمدن هزینه میتوان از BLADE System استفاده کرد. شاید در نگاه اول هزینه CAPEX بالایی داشته باشد اما هزینههای OPEX کمتری دارد.
علاوه بر نکاتی که در قسمت اول مطرح شد و ادمین شبکه، سرور مناسب خود را بر اساس آنها انتخاب کرد، باید به ده نکته اساسی برای خرید این سرور، توجه کند:
برای توسعه شبکه برنامهریزی کنید. دنبال سروری باشید که همراه افزایش نیازهای شما، قابل توسعه باشد.
سیستمی انتخاب کنید که دارای قابلیتهای ویژه سرورها، مثل چیپست مدیریتی مخصوص سرورها، راندمان بالای I/O و آرایه هارد درایوهای پرسرعت را دارا باشد.
اگر این احتمال وجود دارد که کسبوکار شما از خروجی سرور برای مقاصد تجاری و مالی استفاده کند، دستگاهی بخرید که شامل قطعات و نرمافزارهایی باشد که به آسانی توسط فروشنده سیستم و یا در بازار در دسترس هستند، تا در زمان بروز مشکل، مدت زمان عدم سرویس دهی سیستم و خارج از مدار بودن آن (Downtime) به حداقل ممکن کاهش یابد.
فراموش نکنید که هنگام قیمت گرفتن، بهای سیستمعامل را نیز محاسبه کنید.
اگر سازمان یا شرکت مطبوع شما تعداد کمی کارمند در بخشIT دارد یا اصلاً چنین کارمندانی ندارد، از فروشندگانی خرید کنید که از طریق سایت خود و یا مشاوره، به طور رایگان شما را در تشخیص صحیح نیازهایتان یاری میدهند. به این ترتیب می توانید سروری تهیه کنید که بیشترین تطابق را با نیازهای شما دارد.
از آن دسته از شرکتهای سازندهای خرید کنید که به همراه محصول خود، یک بسته نرمافزاری برای مدیریت آسان سیستم ارایه میکنند.
اگر قصد دارید سرور خود را دردیتاسنترها به صورت اجاره قرار دهید، باید به رکمونت بودن و تعداد یونیتهایی که در رک اشغال میکند توجه کنید.
اگر قرار شد از پیکربندی رکمونت استفاده کنید، عواملی که در تعیین قیمت رکها و ابزارهای جانبی سیستم مؤثرند، مانند منبع تغذیه (شاملUPSهای قابل نصب در رک) و سینی کابل را فراموش نکنید.
از شرکتهایی (اعم از سازنده یا فروشنده) خرید کنید که برای مدت طولانی در محل کار و سکونت شما مستقر بوده یا خواهند بود. زیرا هنگامی که بهشرکتهای کمتر شناخته شده رجوع میکنید، این ریسک وجود دارد که در آینده نتوانید از گارانتی محصول استفاده کنید یا پشتیبانی مناسبی از سوی فروشنده دریافت نکنید.
خدمات گارانتی باید شامل دست کم دوسال به همراه خدمات آنلاین باشد.