خوابیدن همیشه راهی برای رهایی از خستگی‌ها و مشکلات طول روز است . زمانی که می‌خوابیم، دیگر نه از استرس خبری هست و نه مشکلات و دغدغه‌های طول روز ما را آزار می‌دهند. اما به شرطی که بتوانیم یک خواب راحت و خوب داشته باشیم، ولی متاسفانه گاهی خواب هم می‌تواند آزاردهنده باشد. کابوس‌ها  باعث می‌شوند دیگر نتوانید خواب راحتی داشته‌باشید. به این ترتیب دیگر خواب نه تنها باعث آرامش و راحتی ما نمی‌شود که حتی ممکن است از ترس دیدن کابوس در خواب، دیگر انگیزه و اشتیاقی برای خوابیدن نداشته باشیم. به نظر شما چرا کابوس در خواب اتفاق میفتد؟ در این مقاله می‌خواهیم دلایل دیدن کابوس در خواب را بررسی کنیم. با ما همراه باشید.

کابوس چیست؟

آیا هر خوابی کابوس نام دارد؟ خیر. برای اینکه بتوانید به یک خواب شبانه لقب کابوس را بدهیم، باید ویژگی‌های زیر در آن وجود داشته باشد.

• کابوس‌ها بیشتر در نیمه شب اتفاق میفتند. کابوس‌ها به ندرت و بارها حتی چندین با در شب اتفاق میفتند. اگر چه کوتاه هستند اما باعث بیدار ماندن شما می‌شوند و بازگشت به خواب را سخت می‌کنند.
• کابوس‌ها واقعی به نظر آمده و ناراحت کننده و آزار دهنده هستند.
• کابوس‌ها معمولا تهدیدی برای ایمنی و زنده ماندن هستند. اما ممکن است به موضوعات نگران کننده دیگری هم ربط داشته‌باشند.
• ترس، اضطراب، عصبانیت یا غم و تنفر را در خواب احساس می‌کنیم.
• موقع دیدن کابوس در خواب دچار تعریق و ضربان قلب تند می‌شوید.

در صورتی که موارد زیر را تجربه می‌کنید، کابوس دیدن به عنوان یک اختلال خواب در نظر گرفته می‌شود:

• کابوس‌های مکرر یا ترس مداوم
• اضطراب برای خوابیدن به خاطر ترس از دیدن دوباره کابوس
• مشکلات در تمرکز یا مدام فکر کردن به کابوس‌ها
• مشکلات در کار یا مدرسه یا در موقعیت‌های اجتماعی
• مشکلات رفتاری مربوط به خواب یا ترس از تاریکی
• پریشانی یا اختلال در طور روز مانند اضطراب

آیا دیدن کابوس در خواب عادی است؟

بله. مطالعات مختلف تایید کرده‌اند که کابوس دیدن یک اتفاق معمول بین افراد مختلف است. انسان‌ها ممکن است هر چند وقت یک بار کابوس ببینند. هر چند اگر بیش از اندازه دچار کابوس می‌شوید و زندگی و خواب راحت شما از این بابت مختل شده‌است، باید به فکر یک راه چاره باشید.

چرا کابوس می‌بینیم؟ آیا دیدن کابوس دلیل علمی دارد؟

برای آنکه بدانیم دلایل دیدن کابوس در خواب چیست، ما مقالات معتبر از دانشمندان و محققان سطح جهان را بررسی کردیم. در کل باید گفت که دلایل دیدن کابوس در خواب مشخص نیست. اما می‌دانیم که کابوس‌هایمان در واقعیت، مجازی و نظریه‌های شبیه‌سازی تهدید در رویا ریشه دارند. طوری که انگار مغز می‌خواهد با یادآوری اتفاقات سخت زندگی فرد، او را برای مواجهه با تهدید‌ها آماده کند. حتی می‌توان گفت که مغز سعی دارد با این کار احساسات مهم او را بیدار کند.

اما خب در عین حال نشانه‌هایی وجود دارد که متخصصان متفق‌القول اعتقاد دارند که این عوامل باعث تشدید کابوس در خواب می‌شود. سپس ممکن است کابوس‌های ما هر کدام به یکی از این دلایل ربط داشته باشد. در ادامه دلایل تشدید کننده دیدن کابوس در خواب را می‌خوانیم.

دلایل دیدن کابوس در خواب

استرس و اضطراب

به طور کلی بین متخصصان از استرس و اضطراب به عنوان اصلی‌ترین دلایل دیدن کابوس نام برده شده است و خیلی از افراد هم با کاهش و رفع استرس تا اندازه زیادی از این مشکل راحت می‌شوند.

اتفاقات ناگهانی

این مورد هم در واقع به موضوع قبلی وابسته است. اتفاقات و مسائل ناگهانی مانند تصادفات، از دست دادن عزیزان و دیگر مسائل باعث ایجاد شوک و استرس شده و در نهایت می‌تواند منجر به دیدن کابوس شود.

اختلال استرس پس از حادثه

استرس پس از حادثه یا PTSD یک اختلال روانشناسی است. این اختلال معمولا در کسانی دیده می‌شوند که دچار یک اتفاق بسیار بد شده‌اند. مثلا تجربه آزار جنسی، تصادف شدید، مرگ عزیزان و غیره، ممکن است در نهایت باعث کابوس دیدن شود. نکته‌ای که وجود دارد این است که این کابوس‌ها می‌توانند وضعیت افراد مبتلا را همواره بدتر و بدتر کنند.

داروها

جالب است بدانید که عوارض جانبی برخی  از داروها شامل دیدن کابوس هم می‌شود. به خصوص اگر داروهای ضدافسردگی، مسدود کننده بتا، فشار خون، داروهایی مرتبط با بیماری پارکینسون، داروهای ترک سیگار، آمفتامین، متیل فنیدات و غیره مصرف می‌کنید، احتمال بیشتری وجود دارد که کابوس دیدن‌تان به داروها مرتبط شوند. در این شرایط باید به سراغ متخصص خود رفته و در صورت امکان داروها را عوض کنید.

مصرف مواد و الکل

مخدرها و الکل مستقیما با مغز ما سر و کار دارند و طبیعی است که در صورت مصرف، دچار کابوس و اختلالات خواب شوید.

ترک مواد

یکی دیگر از شرایطی که ممکن است در نهایت به دیدن کابوس بی‌انجامد، ترک کردن مواد و الکل است. به خصوص اگر در مسیر ترک از داروهای ترک مواد استفاد می‌کنید، احتمال بیشتری وجود دارد که به خاطر آن دچار کابوس شوید. درواقع این داروها بر بخش‌هایی از بدن که در تنظیم خواب موثر هستند، تاثیر داشته و این موضوع در نهایت باعث به هم خوردن الگوهای خواب شما می‌شود.

خواب کم

بی‌خوابی یا اختلالات خواب امروزه یک مشکل رایج بین افراد جامعه است. حالا نکته اینجاست که در بعضی از واقع همین خواب کم می‌تواند مشکلات و بیماری‌هایی در پی داشته باشد. به عبارتی شما با برطرف کردن کم‌خوابی و کمبود خواب، می‌توانید مشکل اختلالات خواب و کابوس دیدن را هم برطرف کنید.

عادات غذایی بد

خواب انسان ارتباط مستقیمی با عادت‌های غذایی او دارد. حالا اگر شب ها قبل از خواب یک وعده غذای سنگین یا نیمه سنگین بخورید، باید بدانید که این کار باعث می‌شود که مغز در حین خواب فعال‌تر شده و فعالیت بیشتر هم در نهایت باعث ایجاد کابوس می‌شود. پس حواس‌تان به عادت‌های غذایی‌تان به خصوص در شب‌ها باشد.

آپنه خواب

آپنه خواب یا آپنه انسدادی خواب به واسطه مشکلات تنفسی ایجاد می‌شود. کسانی که آپنه خواب دارند، حین خواب با وقفه‌های تنفسی مواجه می‌شوند. دانشمندان احتمال می‌دهند که استرسی که در حین آپنه ایجاد می‌شود، در نهایت به دیدن کابوس در خواب منتهی می‌شود.

محتوای ترسناک

بعضی از افراد علاقه شدیدی به دیدن ویدئوها، کلیپ‌ها، مطالعه کتاب‌ یا حتی بازی کردن بازی های ترسناک کامپیوتری دارند. کابوس دیدن می‌تواند ارتباطی به این فعالیت‌ها هم داشته‌باشد.

برای اینکه از شر کابوس‌ها خلاص شویم، باید چه کنیم؟

اگر کابوس دیدن برای‌تان به یک معضل جدی تبدیل شده است، باید برای رهایی از آن کیفیت خواب‌تان را بررسی کنید. در قدم اول سعی کنید با بررسی لیست بالا دلیل دیدن کابوس در خواب را پیدا کنید. همچنین می‌توانید به پزشک مراجعه کنید و از او بخواهید کابوس‌های شبانه شما را ریشه‌یابی کند. مختصصان اختلالات خواب می‌توانند علت دیدن کابوس‌ها را ریشه‌یابی کنند. به عنوان راهکار رهایی از کابوس می‌توانید موارد زیر را امتحان کنید.

• کاهش استرس: استرس در اوقات بیداری یکی از مهم‌ترین عواملی است که باعث دیدن کابوس در خواب می‌شود. تشخیص عامل ایجاد کننده استرس و نگرانی و همچنین یاد گرفتن راهکارهای مدیریت استرس می‌تواند در نهایت برای کاهش دیدن کابوس یا رویای بد به شما کمک کند.
• درمان افسردگی: کابوس دیدن‌های مکرر در کسانی که از افسردگی و اضطراب رنج می‌برند، شدیدتر است. پس اگر افسرده یا مضطرب هستید، بهتر است سریعا به فکر درمان باشید
• مشاوره دارویی: بعضی از داروها از جمله دارهای فشار خون یا خواب آور باعث دیدن کابوس در خواب می‌شوند. با مراجعه به پزشک می‌توانید این داروها را مشخص کرده و آن‌ها را جایگزین کنید.
• بررسی عادت‌های روزانه: خواب همواره از رفتار شما در طور روز تاثیر می‌گیرد. درواقع کمبود خواب می‌تواند به بروز مواردی مانند سیستم ایمنی ضعیف، عصبانیت، کم حافظه بودن یا تمرکز کم، عدم هماهنگی، استرس و خستگی منجر شود. هر کدام از این عوامل می‌تواند شما را مریض کند.
• افکار شاد داشته‌باشید: درست قبل از خواب به چیزهای خوب فکر کنید. به موارد مثبت و نقاط قوت زندگی‌تان فکر کنید و از افکار استرس آور و ناراحت کننده دوری کنید. سعی کنید برنامه روزانه‌تان را طوری بچینید که شادی و حال خوب در آن جایگاه ویژه و ثابتی داشته‌باشد.
• رویانویسی: زمان که بیدار می‌شوید، کابوس‌هایتان را یادداشت کنید. چرا که با این کار فکرتان از این کابوس‌ها خالی شده و به برخی از سوالات جواب می دهید. همچنین ممکن است به دلیل دیدن این خواب‌ها پی برده و بتوانید آن‌ار ا کنترل کنید.
• از مصرف کافئین پیش از خواب پرهیز کنید: هرگز نباید قبل از خواب نوشیدنی‌های کافئین‌دار بنوشید. چرا که باعث ایجاد بی‌خوابی می‌شود. با مصرف کافئین در ساعت نزدیک به عصر و شب نه تنها خواب خوبی ندارید که زمینه‌ای برای دیدن کابوس در خواب ایجاد می‌شود.

استفاده از برنامه‌های تعبیر خواب

گاهی خواب‌ها یک نشانه هستند. همانطور که گفتیم، گاهی خواب یا کابوس می‌خواهد مسئله‌ای را به ما یادآوری کند و یا احساسات ما را در مسیری که به آن نیاز داریم، تقویت کند. خواب‌ها گاهی نشانه‌هایی دارند که می‌توان به کمک آن‌ها خواب را رمزگشایی کرد. شناختن و توضیح این نشانه‌ها کاری است که علم تعبیر خواب انجام می‌دهد. اگر می‌خواهید معنی خواب‌تان را بدانید یا در خصوص آن راهنمایی شوید، می‌توانید از برنامه های تعبیر خواب استفاده کنید.

حسن اسدی

من حسنم، 20 سالمه و دانشجوی جامعه شناسی هستم(البته فعلاً، شاید تا یکی دوماه دیگه اخراج بشم.) نکته دیگه ای هم نیست دیگه، خدافظ.